X / de hoofdredacteur van De Bunschoter

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

X

tegen

de hoofdredacteur van De Bunschoter

De heer X te Apeldoorn (klager) heeft op 20 juli 2022, mede namens zijn partner en schoonouders, een klacht ingediend tegen de hoofdredacteur van De Bunschoter. Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van De Bunschoter betrokken van 5 september 2022.

De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 30 september 2022. Partijen waren daar niet aanwezig.

DE FEITEN

Op 15 juli 2022 verscheen in De Bunschoter een artikel met de kop “‘Het was een niet te omschrijven chaos’” en de bovenkop “Hondjes Gerina worden uit het niets aangevallen op straat”. De intro van het artikel luidt:
“Gerina Kok liep vorige week vrijdagochtend rond 09.30 uur met haar twee chihuahua’s Cailin en Timo naar buiten om ze uit te gaan laten. Niet wetende dat dit zou resulteren in een groot bloedbad. Gerina woont op […]laan [huisnummer]. “We liepen naar buiten en in hetzelfde rijtje woont een buurvrouw met een hond”, begint Gerina haar verhaal.”
In het artikel staan verder onder meer de volgende passages:
““Ook de twee honden van haar dochter waren daar aanwezig.” Gerina liep net voor de voordeur langs, toen er iemand aanbelde bij de betreffende buurvrouw. “De deur ging open en de drie honden vlogen naar buiten, richting mijn hondjes. Wat er toen ontstond was een niet te omschrijven chaos”, laat Gerina verdrietig weten. Geblaf, geschreeuw en gekrijs was wat volgde. “Het was een hel. De buurvrouw stond erbij en voor zover ik iets meekreeg, deed ze weinig om haar honden in bedwang te krijgen.”
Terwijl deze hectiek plaatsvindt, wordt buurman Fridjof de Rijke opgeschrikt door een luid gegil. Hij springt naar buiten en grijpt – met gevaar voor eigen leven – één van de honden die chihuahua Timo in zijn bek heeft.”
en:
“De traumatische ervaring is één, maar Gerina geeft aan dat ze daarnaast ook nog niets van de betreffende buren heeft vernomen.”
en:
“Gerina voelt zich nog steeds niet fijn in haar eigen buurt. “Ik krijg iedere keer hartkloppingen als ik langs het huis loop, vooral als het dier dus losloopt. Ik zie iedere keer het beeld nog voor ogen, dat die honden de deur uitsprinten en mijn hondjes grijpen. Deze mensen mogen nooit meer een hond hebben”, zegt Gerina. “Ze beseffen niet wat ze doen en gaan er niet goed mee om. Het enige waar ik tevreden mee ben, is dat die hond verdwijnt. Ik weet niet hoe, maar hij moet weg uit de buurt. En er zijn een hoop mensen uit de buurt die het daarmee eens zijn! Ze zijn bang en willen ook dat de hond verdwijnt. En dat die honden van haar dochter nooit meer hier komen.” Gerina woont dichtbij een school. “En achter ons huis is een gastouderopvang. Er wonen veel jonge kinderen in de buurt en veel kleine hondjes.”. Ook is het niet de eerste keer dat dit is gebeurd. “De betreffende hond is ook al eens naar een kind gerend, toen deze los in de steeg liep. De eigenaar kon hem toen net grijpen. Ook heeft hij uit het niets een keer een buurman gebeten”, vertelt Gerina.”
en:
“Ook Fridjof was getuige van de situatie. (…) “Ik heb zelf een hond, dus ik weet wel wat kan en niet kan. En ik heb al eerder een aanvaring met die hond gehad, dus ik ging er gewoon voor.”

De in het artikel bedoelde buurvrouw en dochter zijn de schoonmoeder en partner van klager.

DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN

Klager stelt – kort samengevat – het volgende. Het artikel is sensationeel en op meerdere punten onjuist. Dit komt mede door de werkwijze van De Bunschoter. Er is geen enkele poging ondernomen om tot een vorm van wederhoor te komen, terwijl er veel beschuldigingen aan het adres van klagers (schoon)familie zijn geuit. Bovendien is het artikel tot de familie van klager herleidbaar. Het adres van de buurvrouw is immers vermeld, terwijl in genoemde ‘rijtje huizen’ waar ook de schoonfamilie van klager woont, maar zes woningen zijn. Hierdoor is het artikel schadelijk voor de familie.
Tot slot vindt klager dat De Bunschoter niet zorgvuldig met de klacht is omgesprongen. Er werd alleen geopperd om alsnog een reactie te plaatsen, maar er werd niet ingegaan op de klachten over de gevolgde werkwijze bij de totstandkoming van het artikel.

De Bunschoter stelt daar het volgende tegenover. Er is voor gekozen om niet direct een reactie van de (schoon)familie van klager (de ‘daders’) te plaatsen om in het weekend wat kou uit de lucht te laten verdwijnen en daarna op de achtergrond aan de slag te gaan om de zaak te de-escaleren. Die deur werd dichtgeslagen door de reactie van klager, die niet is ingegaan op de tot tweemaal toe geboden gelegenheid om alsnog een inhoudelijke reactie te geven. Helaas is de ‘storm’ daarna niet gaan liggen. De Bunschoter, een dorpskrant met verslaggevers die veel mensen kennen, had er graag een rol in willen spelen om dat te bewerkstelligen.
Volgens De Bunschoter leidt de klacht af van het werkelijke probleem. Klager doet zich voor als slachtoffer, maar de werkelijke slachtoffers in deze kwestie zijn de mensen die hun hondjes gedood zagen worden door de honden van klagers (schoon)familie.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

De Raad begrijpt de kern van de klacht aldus dat De Bunschoter wegens de forse beschuldigingen wederhoor had moeten toepassen om onjuistheden en een eenzijdig artikel te voorkomen en zorgvuldiger had moeten omspringen met de privacy van de (schoon)familie van klager. De Raad zal zich tot deze kern beperken.

In het artikel is de betrokken buurvrouw uitvoerig over het voorval aan het woord gelaten. Daarnaast is een buurtbewoner geciteerd, die getuige was van de situatie en ook vertelt over een eerdere aanvaring met de schoonfamilie van klager en hun hond. Klager en zijn familie worden door de uitlatingen aan hun adres duidelijk gediskwalificeerd. Bij deze wijze van berichtgeving had De Bunschoter wederhoor moeten toepassen, maar dat heeft zij niet gedaan.
Dat De Bunschoter eerst de emoties van het slachtoffer wilde laten zakken en daarom alleen haar verhaal heeft weergegeven met het voornemen om later in contact te treden met de ‘daders’, biedt geen rechtvaardiging voor haar handelwijze. Zij had ervoor kunnen kiezen om eerst een feitelijk nieuwsbericht over de gebeurtenis te publiceren om daarna – na toepassing van wederhoor bij de familie van klager – te berichten over de achtergronden van de kwestie.

Verder is door de combinatie van gegevens – de vermelding van het adres van de buurvrouw en het ‘rijtje huizen’ – de herleidbaarheid van de (schoon)familie van klager bij het lezerspubliek aanzienlijk vergroot. De Raad erkent dat het in berichtgeving als de onderhavige met name voor een regionaal of lokaal medium journalistiek relevant is om meer gedetailleerd verslag te doen.
In dit geval heeft De Bunschoter echter op disproportionele wijze inbreuk gemaakt op de privacy van de (schoon)familie van klager. Daarbij neemt de Raad mede in aanmerking wat hij hiervoor ten aanzien van de inhoud en het (niet) toepassen van wederhoor heeft overwogen.

Het voorgaande leidt ertoe dat De Bunschoter journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld.

Dat de Bunschoter klager alsnog de gelegenheid heeft gegeven om een inhoudelijke reactie te geven, kan daaraan niet afdoen. Dat heeft de nadelen die de (schoon)familie van klager van de berichtgeving heeft ondervonden, onvoldoende kunnen herstellen.

Relevante punten uit de Leidraad: A., B.3, C., C.1 en D.
Relevante eerdere conclusies: RvdJ 2022/27, RvdJ 2022/25, RvdJ 2022/17 en RvdJ 2022/6

CONCLUSIE

De Bunschoter heeft journalistiek onzorgvuldig gehandeld.

De Raad doet de aanbeveling aan De Bunschoter om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.

Zo vastgesteld door de Raad op 28 november 2022 door mr. W.A.M. van Schendel, voorzitter, mw. dr. J. Luttikhold, E.J. Schievink, mw. M. Stenneke en mw. M. Thie, leden in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris, en mr. G.A. van de Sluis, plaatsvervangend secretaris.