A.M.P. Hoek, B.A. Hoek en J.S. Hoek / de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

A.M.P. Hoek, B.A. Hoek en J.S. Hoek
 
tegen

de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia
 
Mevrouw A.M.P. Hoek heeft op 10 december 2022, mede namens haar zussen B.A. en J.S. Hoek (hierna gezamenlijk: klaagsters), een klacht ingediend tegen de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia (hierna: Tubantia). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie betrokken van klaagsters en Tubantia van 22 december 2022, 21 januari 2023 en 24 februari 2023.

De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 17 maart 2023 in aanwezigheid van A.M.P. Hoek, vergezeld door de heer P. Brokstra. Aan de zijde van Tubantia zijn de heer P. Berkhout, adjunct-hoofdredacteur, en de heer W. Goorhuis, redacteur, verschenen. Klaagsters hebben hun standpunt toegelicht aan de hand van een notitie.

DE FEITEN

Op 25 en 26 juni 2022 zijn in de papieren editie respectievelijk op de website van Tubantia twee nagenoeg gelijkluidende artikelen van de hand van Goorhuis verschenen met in de papieren editie de kop “Ik wil zo graag mijn vrouw zien!” en op de website de kop “Dochters brengen dementerende moeder naar verpleeghuis en weigeren partner te vertellen waar ze is”. De intro van het online artikel luidt:
“Dennis Veurman (75) is ten einde raad. De dochters van zijn partner Anja (76) hebben hun dementerende moeder overgebracht naar een verpleeghuis. Ze willen Veurman niet vertellen waar ze woont. „Maar ik wil mijn lieve vrouw zien.””
Het artikel bevat verder onder meer de volgende passages:
“Wat waren ze gelukkig samen, Dennis Veurman en Anja. Ze kwamen elkaar in 2013 tegen op het terras van café Fraans Marie in Albergen en er was meteen een klik. Sinds augustus 2019 woonden ze samen in de woning van Anja in Weerselo. Maar tussen Anja’s dochters Barbara, Joséphine en Annemarie Hoek boterde het niet. Dat deerde het paar niet. „Want we waren gelukkig”, zegt Veurman. Dat zegt ook overbuurman Alex Vos uit Weerselo, die Anja al geruime tijd kent en haar tuin onderhoudt. „Anja fleurde op door de relatie met Dennis”, zegt hij.
Testamentswijziging
Maar als Anja een testamentswijziging wil doorvoeren nemen de drie dochters uit Amsterdam, Hasselt en Boekelo dat niet. In het oorspronkelijke testament staan alleen de dochters van de vrouw genoemd, in de gewijzigde versie krijgt ook Veurman een deel van de nalatenschap. Het komt niet vaak voor dat een rechtbank een testamentswijziging van een notaris nietig verklaart. Toch is dat de kern van de recente uitspraak van de rechtbank Overijssel in een opmerkelijke procedure die de dochters aanspanden tegen hun moeder.
(…)
De dochters Hoek zeggen dat hun moeder aan de ziekte van Alzheimer lijdt. Daardoor is ze volgens haar kinderen niet meer in staat tot een ‘redelijke waardering van haar belangen’, zoals dat formeel heet. In de door de dochters aangespannen rechtszaak wordt de medische doopceel van hun moeder uitvoerig gelicht. 
Onder andere de diagnose van de aan het ziekenhuis ZGT verbonden geriater Cor Luyten werd in de zitting behandeld. In een brief schreef de geriater in juli 2019 over Anja: ‘Tijdens het gesprek vallen forse cognitieve stoornissen op. Patiënte vertelt meerdere keren hetzelfde en is een aantal zaken die ik verteld heb alweer snel vergeten. (…) Echter volgens de partner kan patiënte zelfstandig functioneren, kan ze nog alles en doet ze nog alles. Dit is in tegenspaak met elkaar.’ Na een MRI-scan stelde Luyten in augustus 2019 de diagnose: Anja lijdt aan de ziekte van Alzheimer. In mei van dit jaar stelt de rechtbank in uitspraak vast dat de vrouw ten tijde van het ondertekenen van het testament wilsonbekwaam was. De testamentswijziging wordt dan ook nietig verklaard door de rechtbank. 
Dennis Veurman bestrijdt dat er iets mankeert aan de geestelijke vermogens van zijn partner toen ze de handtekening zette. Ze wist precies wat ze tekende, zegt hij. (…) „We zijn gelukkig met elkaar, maar haar kinderen staan er afwijzend tegenover”, zegt Veurman.”
en:
“De rechtbank Overijssel maakte echter niet alleen de testamentswijziging ongedaan, ook de partnerschapsregistratie van Dennis Veurman en Anja. Dat gebeurde eveneens op verzoek van één van de dochters van Anja. 
Het jawoord geven
Op 20 januari 2021 gingen Dennis Veurman en zijn Anja de partnerschapsregistratie met elkaar aan. Dat gebeurde bij de gemeente, de korte plechtigheid had plaats in het raadhuis. In aanwezigheid van twee getuigen van de gemeente gaf het stel elkaar het jawoord. Eén van de dochters is het daar echter niet mee eens en spande een procedure tegen haar moeder en Dennis Veurman aan. Ze zegt dat Veurman niet te goeder trouw was op het moment van het aangaan van het geregistreerd partnerschap. Hij wist immers, aldus de dochter, dat zijn partner aan de ziekte van Alzheimer lijdt. De rechtbank stelde de dochter in het gelijk en de partnerschapsregistratie werd nietig verklaard.”
en:
“Vorige week dinsdag kwam de kwestie tot een voorlopig dieptepunt, aldus Dennis Veurman. Terwijl zijn Anja even een kopje koffie dronk in de buurt is ze volgens hem ‘ontvoerd’ door haar dochters. Ze hebben haar overgebracht naar een verpleeghuis.
De dochters hebben evenwel het recht te bepalen wat er met hun moeder gebeurt, omdat Anja een levenstestament tekende. In die verklaring staat dat de kinderen mogen bepalen wat er met hun moeder gebeurt als zij daartoe zelf niet meer in staat is. Kort nadat Anja naar een verpleeghuis is overgebracht meldde de politie zich bij Dennis Veurman. „En ze nam kleding en persoonlijke spullen van haar mee,” zegt hij.
Veurman is verslagen en bedroefd door wat er allemaal is gebeurd. Wat hem het meest aangrijpt is het feit dat de dochters weigeren te vertellen waar Anja is. „Ik mis haar”, zegt hij. „En ik weet zeker dat ze mij mist. Ik denk ook dat ze over haar toeren is. We waren samen een eenheid.”
De dochters willen niet reageren.”
 
Vervolgens is op 28 juni 2022 in de papieren editie en op de website van Tubantia een artikel van de hand van de heer F. Timmers verschenen met in de papieren editie de kop “Dennis Veurman staat vergeefs op de stoep bij Bruggerbosch” en op de website de kop “Dennis Veurman staat vergeefs op de stoep bij verpleeghuis Bruggerbosch, hij krijgt Anja niet te zien”. De intro van het artikel luidt:
“Weerseloër Dennis Veurman (75) heeft zaterdag vergeefs geprobeerd zijn vrouw te bezoeken in verpleeghuis Bruggerbosch in Enschede. Hij vertelt dat hij niet werd toegelaten. „Ik mag er niet in.””
Het artikel bevat verder onder meer de volgende passages:
“Zaterdag besloot hij de gok te wagen en reed hij van Weerselo naar Enschede, op de fiets, want volgens hem hebben de dochters inmiddels de auto die zij deelden, weggehaald. Het bezoekje was vergeefs, want er kwam een verpleegkundige van boven die vertelde dat hij niet verder mocht.
„Dat was de wens van de dochters”, kreeg Veurman naar eigen zeggen te horen. De verpleegkundige vertelde dat ze die moest uitvoeren. Veurman zegt dat hij niet boos werd – „ik probeer altijd rustig te blijven, met boosheid win je niets”- maar dat hij wel het verdriet voelde. Hij fietste terug.”
en:
“De dochters willen niet reageren op de nieuwe ontwikkelingen en blijven ook bij het eerdere besluit geen commentaar op de hele zaak te willen geven.”

Vervolgens is op 4 en 5 juli 2022 op de website van Tubantia respectievelijk in de papieren editie een artikel van de hand van Goorhuis verschenen met in de papieren editie de kop “’Ineens stond Anja voor mijn neus’” en op de website de kop “Weerseloër Dennis Veurman sluipt verpleeghuis binnen en sluit zijn ‘ontvoerde’ echtgenote in zijn armen: ‘Het is toch mijn vrouw?’”. De intro van het artikel luidt:
“Weerseloër Dennis Veurman is de koning te rijk nadat hij zaterdag eindelijk zijn vrouw Anja heeft gezien. De dochters van Anja willen niet dat hun moeder haar echtgenoot ziet. Maar de liefde van Dennis voor zijn Anja blijkt sterker dan de regels.”
Het artikel bevat verder onder meer de volgende passages:
“Veurman is blij dat hij zijn vrouw na drie weken eindelijk weer kon zien. Maar tegelijkertijd is hij verdrietig, omdat hij constateerde dat het niet goed met haar gaat. „Ze keek apathisch. Ze was onverzorgd en afgevallen. Ik vermoed dat ze medicatie krijgt.” Veurman weet dat het illegaal is wat hij gedaan heeft. De kinderen van Anja willen niet dat hun moeder contact met Dennis Veurman heeft. Dat kunnen ze bepalen, omdat de dochters via een levenstestament de regie hebben over het leven van hun moeder. Veurman: „Ik heb de regels inderdaad overtreden. Maar het is toch mijn vrouw? Niets houdt mij tegen om mijn vrouw te zien.” Dochter Annemarie Hoek wil niet reageren.”

Hierna is op 24 en 25 november 2022 op de website van Tubantia respectievelijk in de papieren editie een artikel van de hand van de heer G. Kuitert verschenen met in de papieren editie de kop “Dochters eisen vertrek man uit huis overleden moeder” en op de website de kop “Na overlijden Anja willen dochters dat Dennis uit haar woning vertrekt”.
Tot slot is op 9 en 12 december 2022 op de website van Tubantia respectievelijk in de papieren editie een artikel van de hand van G. Kuitert verschenen met in de papieren editie de kop “Weerseloër moet huis uit” en op de website de kop “‘Verdrietige zaak’ komt ten einde: Dennis moet binnen twee weken huis van overleden partner in Weerselo uit”.
De klacht heeft geen betrekking op de laatste twee artikelen.
 
DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN

Klaagsters stellen – samengevat – het volgende. Er is sprake van eenzijdige, vooringenomen berichtgeving, die ten onrechte de indruk wekt dat Veurman het slachtoffer is. Voor publicatie van het eerste artikel waren het vonnis van de rechtbank Overijssel van 4 mei 2022 en de beschikking van de rechtbank Overijssel van 11 juni 2022 al bij de journalist bekend. In beide rechtszaken is Veurman in het ongelijk gesteld en is overwogen dat hij niet te goeder trouw handelde. Daardoor hadden bij Tubantia alle alarmbellen moeten afgaan. Niettemin heeft Tubantia ervoor gekozen om over de kwestie te berichten vanuit het perspectief van Veurman. Daarbij is onvoldoende belicht dat hun moeder wilsonbekwaam was en dat Veurman daarvan misbruik heeft gemaakt.
Verder menen klaagsters dat hun privacy en die van hun moeder onnodig is geschonden. Zonder toestemming zijn hun namen en woonplaatsen vermeld, terwijl dat niets toevoegt aan de berichtgeving. Ook is zonder hun toestemming een foto gemaakt van Veurman in het huis van hun moeder.
Op de zitting voegen klaagsters hieraan toe dat zij ten onrechte als feeksen zijn neergezet en een enorme hoeveelheid negatieve reacties hebben ontvangen. Dat heeft hen erg pijn gedaan. Bovendien is de berichtgeving respectloos richting hun moeder, die door haar dementie niet in staat was zich te verdedigen.
Klaagsters hebben geen behoefte aan het geven van een interview voor een vervolgpublicatie en stellen ook geen prijs op een persoonlijk gesprek met de hoofdredacteur. Zij vinden dat Tubantia de berichtgeving moet rectificeren.

Tubantia stelt hier – eveneens samengevat – het volgende tegenover. Het nietig verklaren van het geregistreerd partnerschap en de testamentwijziging door de rechtbank Overijssel zijn aanleiding geweest om over de kwestie te schrijven. Van meet af aan zijn alle betrokkenen benaderd, onder wie ook de notaris. Klaagsters hebben echter niet willen reageren. Wel heeft Goorhuis meermaals met Veurman gesproken, waarbij hij de indruk kreeg dat het verdriet van Veurman oprecht was. Vervolgens werd de insteek van de berichtgeving om de relatie, het geluk en de keerzijde ervan te schetsen. Daarbij was niet het oogmerk om Veurman als slachtoffer neer te zetten, maar om – mede op basis van de beschikbare juridische documenten – te beschrijven wat er is voorgevallen en wat dit met mensen doet.
Tubantia heeft de overtuiging dat een artikel altijd evenwichtiger wordt als alle partijen bereid zijn hun visie op een kwestie te geven. Met wat Tubantia nu weet, wordt die overtuiging alleen maar bevestigd. Tubantia erkent dat bij de eerste publicaties niet het volledige verhaal bekend was en het perspectief van Veurman te veel de boventoon voerde. Dat is niet altijd te voorkomen, mede omdat klaagsters de deur gesloten hielden. Op de zitting benadrukt Goorhuis dat hij alles heeft geprobeerd om klaagsters te spreken. Desgevraagd deelt Berkhout mee dat is afgewogen of het verhaal ook zonder de visie van klaagsters gepubliceerd kon worden. Omdat het een maatschappelijk relevante kwestie betrof, is besloten om toch tot publicatie over te gaan. Op het moment dat bleek dat Veurman door het Gerechtshof definitief in het ongelijk was gesteld, is daarover zo zorgvuldig mogelijk bericht.
Tubantia betreurt het dat klaagsters aanstoot nemen aan de foto’s die in de woning van hun moeder zijn gemaakt. Veurman was echter op dat moment nog geregistreerd partner van de moeder en kon dus zijn toestemming geven. Het is juist dat klaagsters hebben laten weten dat zij anoniem wilden blijven. Tubantia heeft vervolgens een aantal afwegingen gemaakt. Er wordt altijd gestreefd naar het volledig vermelden van namen van betrokkenen en het zo min mogelijk gebruik maken van anonieme bronnen. In civiele kwesties worden in beginsel alle betrokken partijen bij naam genoemd, dat maakt het verhaal ook controleerbaar. Tubantia merkt dat dit onder druk van sociale media soms negatief uitpakt en betreurt het dat klaagsters dat ook hebben moeten ervaren. Daarom wordt het gebruik van namen opnieuw tegen het licht gehouden. Overigens zijn de namen van klaagsters niet meer vermeld, nadat zij op 13 juli 2022 hun klacht aan Tubantia hadden voorgelegd.
Ten slotte spijt het Tubantia dat de publicaties leed hebben berokkend bij de familie en dat had zij klaagsters graag kenbaar gemaakt in een persoonlijk onderhoud. Daarnaast is aangeboden om in een vervolgpublicatie aandacht te besteden aan de visie van klaagsters. Het is niet duidelijk geworden welke fouten voor rectificatie in aanmerking komen.
 
BEOORDELING VAN DE KLACHT
 
De Raad stelt voorop dat de journalist en zijn redactie vrij zijn in de selectie van nieuws. Het is dan ook aan de journalist om te bepalen vanuit welke invalshoek(en) een onderwerp wordt belicht en in welke context het bericht wordt gebracht.
 
Tubantia heeft erkend dat in de eerste publicaties het verhaal niet volledig was en het perspectief van Veurman te veel de boventoon voerde. Daarom was het beter geweest als de nadruk meer op de civielrechtelijke procedures had gelegen en ook de lezing van klaagsters was verwerkt. Dat dit niet is gebeurd, is echter geen zodanige omissie, dat daarmee journalistiek onzorgvuldig is gehandeld. Daarbij is van belang dat klaagsters voldoende in de gelegenheid zijn gesteld om hun kant van het verhaal te belichten. Dat zij van die mogelijkheid geen gebruik hebben gemaakt, kan Tubantia niet worden tegengeworpen.
Bovendien is in de artikelen afdoende onderscheid gemaakt tussen feiten, beweringen en meningen. Het is voldoende duidelijk wanneer de berichtgeving het persoonlijke verhaal van Veurman behelst en wanneer uit de civielrechtelijke procedures wordt geciteerd. De bronnen zijn op een adequate wijze weergegeven en niet is komen vast te staan dat de artikelen relevante feitelijke onjuistheden bevatten. Het is verder aan de lezer om de informatie op waarde te schatten.

De artikelen gaan deels over de civielrechtelijke procedures waarbij klaagsters waren betrokken. Tubantia heeft toegelicht welke afwegingen zij heeft gemaakt ten aanzien van het vermelden van de persoonsgegevens van klaagsters.
De Raad heeft herhaaldelijk overwogen dat in het algemeen geen bezwaar bestaat tegen vermelding van namen van de betrokken partijen in verslagen van een openbare terechtzitting in een dergelijke procedure. Van een dermate zwaarwegend belang aan de zijde van klaagsters waardoor van dit uitgangspunt had moeten worden afgeweken, is niet gebleken.

Het voorgaande in aanmerking genomen behoefde Tubantia ook geen rectificatie te plaatsen.

Dit leidt tot de conclusie dat de klacht ongegrond is.

Relevante punten uit de Leidraad: A., C. en C.1.
Relevante eerdere conclusies: RvdJ 2021/22 en RvdJ 2017/8

CONCLUSIE

De klacht is ongegrond.
 
Zo vastgesteld door de Raad op 9 mei 2023 door mr. W.A.M. van Schendel, voorzitter, mw. mr. N.A.M. van Herten, M.J.P.H. Josten, mw. dr. J. Luttikhold en mw. M. Thie, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris, en mr. G. Kamminga, plaatsvervangend secretaris.