Hendriks LH Incasso B.V. / M. Heijenk, hoofdredacteur van DeDrontenaar.nl

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

Hendriks LH Incasso B.V.

tegen

M. Heijenk, hoofdredacteur van DeDrontenaar.nl

De heer mr. H.A.J.M. van Kaam, advocaat te Amsterdam, heeft op 12 juni 2020 namens Hendriks LH Incasso B.V. (klaagster) een klacht ingediend tegen de heer M. Heijenk, hoofdredacteur van DeDrontenaar.nl (hierna: DeDrontenaar.nl). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van klaagster en DeDrontenaar.nl betrokken van 13 juli 2020 en 14 augustus 2020.

De zaak is behandeld op de zitting van de Raad van 21 augustus 2020. Namens klaagster waren de heren L. Hendriks, eigenaar van klaagster, en mr. J.G.J. van Groenendaal, advocaat te Amsterdam, aanwezig. Namens DeDrontenaar.nl zijn Heijenk en mevrouw G. Montanus, compagnon, verschenen. Van Groenendaal heeft het standpunt van klaagster toegelicht aan de hand van een notitie.

DE FEITEN

Op 16 mei 2020 is op de website van DeDrontenaar.nl een artikel van de hand van Heijenk verschenen met de kop “School stopt samenwerking met Hendriks Incasso: „Staat niet heel goed bekend””. De intro van het artikel luidt:
“Hendriks Incasso uit Dronten trad woensdag naar buiten met nieuws over een overeenkomst met ROC Friese Poort. Gezamenlijk zouden zij een mbo-opleiding voor incassospecialisten gaan verzorgen. De school uit Leeuwarden heeft kort na deze bekendmaking de samenwerking met Hendriks stopgezet vanwege de reputatie van de onderneming.”

Verder bevat het artikel onder meer de volgende passage:
“Op het moment dat het bedrijf uit Dronten met de samenwerking naar buiten trad, kreeg de school meteen kritische reacties. „Daar zijn we van geschrokken”, reageert Jelma Dekker. „We zijn er inmiddels achter dat dit bureau niet heel goed bekend staat. Dat zij dit niet zelf naar voren hebben gebracht, zegt iets over het bedrijf. Dat is de reden waarom wij het heroverwogen hebben en afscheid van hen hebben genomen of gaan nemen.”
Aan deze passage is later de volgende zin toegevoegd:
“In een e-mail voegt ze eraan toe: „Wij beraden ons op de samenwerking met Hendriks.””

Het slot van het artikel luidt:
“Loyd Hendriks zegt dat de opleiding het initiatief van zijn bedrijf is geweest: „Wij hebben innovatie hoog in het vaandel staan.” De school wil hoe dan ook verder met het initiatief en heeft inmiddels goedkeuring van alle officiële instanties. Of bij de herstart samenwerking wordt gezocht met een ander incassobureau of dat ROC Friese Poort het helemaal zelf gaat doen, is nog niet duidelijk.”

DE STANDPUNTEN VAN DE PARTIJEN

Klaagster stelt – samengevat – het volgende. In de kop van het artikel wordt als feit gepresenteerd dat de samenwerking tussen ROC Friese Poort en klaagster is gestopt. Als reden daarvoor wordt in het artikel de reputatie van klaagster genoemd. Dat is feitelijk onjuist. ROC Friese Poort en klaagster beraden zich namelijk over de samenwerking. Dat is wezenlijk anders dan dat de samenwerking zou zijn beëindigd. Klaagster heeft DeDrontenaar.nl hierop expliciet gewezen toen zij een dag voor publicatie werd benaderd voor commentaar. Haar reactie is echter niet adequaat verwerkt. Daarbij komt dat mevrouw Dekker, manager Marketing en Communicatie van ROC Friese Poort, per e-mail van 15 mei 2020 voor alle duidelijkheid aan DeDrontenaar.nl heeft laten weten dat zij zich nog beraden op samenwerking met klaagster. Nadat klaagster zich over de publicatie had beklaagd, is op dit punt een zin toegevoegd aan het artikel. Die zin voegt echter inhoudelijk niets toe en neemt de feitelijke onjuistheid niet weg.
De onzorgvuldige berichtgeving is schadelijk voor klaagster. Die wekt namelijk de onjuiste indruk dat de opleiding niet meer door haar in samenwerking met ROC Friese Poort zal worden aangeboden.
Op de zitting heeft klaagster hieraan toegevoegd dat het artikel op internet via verschillende zoekmachines al vijf maanden lang vindbaar is. In het geval dat de opleiding in september 2020 alsnog zou starten, is gelijktijdig op internet te lezen dat de samenwerking tussen ROC Friese Poort en klaagster is beëindigd. Dat heeft een negatief effect op het beeld van klaagster en de opleiding bij studenten, docenten en deelnemende bedrijven.

DeDrontenaar.nl stelt daar – eveneens samengevat – het volgende tegenover. Zowel in de kop als in het artikel staan geen feitelijke onjuistheden. Ten onrechte stelt klaagster zich op het standpunt dat het gebruikte werkwoord ‘stoppen’ een definitief karakter heeft. Er staat niet dat sprake is van ‘beëindigen’ of ‘definitief stoppen’ van de samenwerking. ‘Stoppen’ is in het artikel bedoeld als ‘tijdelijk stoppen’. Dat van dit laatste sprake is, blijkt uit het telefoongesprek met mevrouw Dekker. In dat gesprek heeft zij gezegd dat ‘ROC Friese Poort afscheid van klaagster heeft genomen of gaat nemen’.
Op de zitting heeft DeDrontenaar.nl benadrukt dat in het artikel slechts de suggestie is gewekt dat de samenwerking tussen ROC Friese Poort en klaagster is ‘gepauzeerd’ of wordt ‘heroverwogen’ en dat niet is gebleken dat die samenwerking alsnog is voortgezet.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

De kern van de klacht is dat – met name door het gebruik van de term ‘stoppen’ – ten onrechte in de kop en het artikel is gesuggereerd dat de samenwerking tussen ROC Friese Poort en klaagster is beëindigd. Volgens DeDrontenaar.nl is de term ‘stoppen’ bedoeld als ‘tijdelijk stoppen’.

De Raad merkt op dat het woord ‘stoppen’ verschillende betekenissen heeft. Daarmee kan zowel worden bedoeld dat het stoppen van tijdelijke aard is, als dat het stoppen juist een definitief karakter heeft. Als een woord verschillende betekenissen heeft – en daarmee multi-interpretabel is – moet aan de lezer voldoende duidelijk worden gemaakt welke betekenis in de publicatie wordt bedoeld.
In het gewraakte artikel is dit niet gebeurd. Uit de kop en intro zal de gemiddelde lezer de indruk hebben gekregen dat de samenwerking tussen ROC Friese Poort en klaagster definitief ten einde is en niet tijdelijk. Bovendien volgt uit de laatste zin van het artikel impliciet dat klaagster niet zal worden betrokken bij de herstart van de opleiding.
DeDrontenaar.nl heeft dus onvoldoende duidelijk gemaakt dat geen sprake was van een definitief einde van de samenwerking tussen klaagster en ROC Friese Poort. Ook is de reactie van klaagster op dit punt niet in het artikel verwerkt.
De berichtgeving is daarmee journalistiek onzorgvuldig. Het had op de weg van DeDrontenaar.nl gelegen om een passende rechtzetting te publiceren, waarin zij had duidelijk gemaakt dat de oorspronkelijke berichtgeving niet juist was. Met de enkele toevoeging van de zin “In een e-mail voegt ze eraan toe: „Wij beraden ons op de samenwerking met Hendriks.”” is dat niet gebeurd.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat DeDrontenaar.nl journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld.

Relevante punten uit de Leidraad van de Raad: A., B.3 en D.
Relevante eerdere conclusies van de Raad: RvdJ 2020/12 en RvdJ 2018/46

CONCLUSIE

DeDrontenaar.nl heeft journalistiek onzorgvuldig gehandeld.

De Raad doet de aanbeveling aan DeDrontenaar.nl om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.

Zo vastgesteld door de Raad op 23 oktober 2020 door mw. mr. J.W. Bockwinkel, voorzitter, L.C. Hauben, J. Hoogenberg, mw. M. Stenneke en mw. A. Pruis, leden, in tegenwoordigheid van mr. N. Tibold, plaatsvervangend secretaris.