X / J. Hellinga en de hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

X

tegen

J. Hellinga en de hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant

De heer X te […] (klager) heeft op 30 juni 2020 een klacht ingediend tegen de heer J. Hellinga en de Leeuwarder Courant (hierna gezamenlijk: de Leeuwarder Courant). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van klager en de heer S. Warmerdam, hoofdredacteur, betrokken van 14 en 22 juli 2020 en van 11 augustus 2020.

De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 21 augustus 2020 in aanwezigheid van Hellinga en Warmerdam. Klager is daar niet verschenen.

DE FEITEN

Op 16 mei 2020 is een openbaar bericht op de Facebookpagina van kampeerterrein Stortemelk verschenen dat luidt:
“Beste mensen,
Stortemelk is verbaasd en verrast door de verkeerde informatie die wij hebben ontvangen over het openstellen van de toiletten in de sanitairgebouwen. Wij zijn druk in overleg met diverse instanties om toch aanstaande dinsdag de toiletten Corona-proof te openen. Meer informatie kunnen wij op dit moment helaas ook niet verstrekken. We vinden deze gang van zaken heel erg vervelend voor onze kampeerders en ook voor Stortemelk. Hier zitten we echt niet op te wachten.
Met vriendelijke groet,
Jan van der Veen”

Onder dat bericht heeft klager verschillende openbare reacties geplaatst, waaronder de volgende:
“Niets aan de tegenstrijdige berichtgeving. Ook bijzonder dat toiletten bij dagrecreatie wel open mogen maar toiletten voor verblijfsgasten niet. Wat is het verschil? Heel veel succes de komende tijd. Wordt veel gevraagd van iedereen. Maar samen sterk”
en
““Camping Stortemelk opent voor bepaalde huurtenten wel het sanitair.”
Verbaasd en verrast staat in bovenstaand bericht. Seizoenshouders zijn pas verbaasd en verrast! Zondag 17-5 plaatst Stortemelk op Facebook dat sanitairgebouwen volledig op slot blijven tot nader order tot 1 juli en dat ze dit teleurstellend vinden. Nu lezen we in een brief van camping Stortemelk dat huurders van bepaalde tenten een sleutel ontvangen om gebruik te maken van toilet en douches.
Wat een bijzondere voorkeursbehandeling. Iedereen heeft evenveel recht op sanitaire voorzieningen. Kampeerterrein Stortemelk, communiceer naar je vaste gasten i.p.v. het lezen via via… dit zorgt alleen voor onrust en afgunst.”

Een dag later verscheen op dezelfde Facebookpagina het volgende openbare bericht:
“Beste kampeerders,
We hebben bericht ontvangen dat de sanitairgebouwen op campings helaas tóch volledig gesloten moeten blijven. Er gaan dus geen toiletten open. Deze maatregel geldt tot nader order tot 1 juli. We vinden dit een teleurstellend bericht voor u, maar het is op dit moment niet anders.”

Op 23 mei 2020 heeft klager per e-mail het volgende aan de redactie van de Leeuwarder Courant geschreven:
“Wellicht interessant? Helemaal wanneer je de berichtgeving op Facebook leest van de camping….
 “Camping Stortemelk opent voor bepaalde huurtenten wel het sanitair.”
Verbaasd en verrast staat in het Facebook bericht van camping Stortemelk op zaterdag 16-5. Seizoenshouders zijn pas verbaasd en verrast! Zondag 17-5 plaatst Stortemelk op Facebook dat sanitairgebouwen volledig op slot blijven tot nader order tot 1 juli en dat ze dit teleurstellend vinden. 
Nu lezen we in een brief (zie bijlage) van camping Stortemelk dat huurders van bepaalde tenten een sleutel ontvangen om gebruik te maken van toilet en douches. 
Wat een belachelijke voorkeursbehandeling. Iedereen heeft evenveel recht op sanitaire voorzieningen. Kampeerterrein Stortemelk kiest ervoor om niet te communiceren naar seizoenshouders. Het zal wel geld opleveren… dit zorgt alleen voor onrust en afgunst.”

Vervolgens is op 24 en 25 mei 2020 op de website respectievelijk in de papieren versie van de Leeuwarder Courant een artikel verschenen van de hand van Hellinga met de kop “Stortemelk: wie mag er wel en wie niet op het campingtoilet?” De intro van het artikel luidt:
“Het is nog even improviseren met het sanitair op de campings. Op het Vlielander kampeerterrein Stortemelk geeft dat scheve ogen.”
Verder bevat het artikel onder meer de volgende passages:
“De camping hoopt gasten voor zijn vijftien huurtenten te lokken met exclusieve toegang tot het was- en toiletgebouw.
De huurders krijgen een sleutel. „Zo proberen we toch nog wat te verdienen”, legt campingbaas Jan van der Veen uit.”
en
“Seizoenhouders mogen echter nog niet in de gebouwtjes. Niet iedereen toont daar begrip voor. „Wat een belachelijke voorkeursbehandeling”, vindt bijvoorbeeld [X]. „Dit zorgt alleen voor onrust en afgunst.”
De campingbaas snapt die onvrede best. „Ik had het ook liever anders gezien, maar we kunnen die voorzieningen helaas nog niet voor alle 500 standplaatsen aanbieden”, vertelt Van der Veen. „Dat staat de veiligheidsregio nog niet toe.””

Direct na de online publicatie heeft klager zich met zijn bezwaren tot de redactie gewend met het verzoek het artikel aan te passen alvorens het in de papieren editie te plaatsen. Dat is niet gebeurd. Daarna hebben partijen nog uitgebreid met elkaar gecorrespondeerd. Op 26 mei 2020 heeft Hellinga onder meer het volgende aan klager geschreven:
“Je mail verbaast me. Volgens mij heb ik de kern van je kritiek, namelijk dat de sanitaire voorzieningen alleen voor huurtenten toegankelijk zijn en dat dit onrust veroorzaakt eerlijk weergegeven. (…) Nu begrijp ik dat je die kritische noot liever anoniem had willen kraken. Dat is in dit soort kwesties onzuiver: als er gestreden moet worden, dan met open vizier.”
De reactie van klager van diezelfde dag bevat onder meer de volgende passage:
“Jaap, zoals ik eerder heb aangegeven heb je mijn woorden compleet uit de context gehaald. Dat maakt dat ik van jullie een rectificatie eis. Op zich heb ik geen problemen dat iemand mijn naam noemt maar niet wanneer het niet klopt.”

DE STANDPUNTEN VAN DE PARTIJEN

Klager stelt – samengevat – het volgende. Hij heeft de redactie getipt dat het kampeerterrein zijn sanitairgebouwen heeft geopend voor kampeerders die een tent huren en dat dit haaks staat op de Facebookberichten van het kampeerterrein. De combinatie van de Facebookberichten en de stiekeme brief richting bepaalde huurders maakt de handelwijze van het kampeerterrein laakbaar. Dit komt echter in het artikel niet tot uitdrukking. Klager meent dan ook dat de redactie zijn tip verkeerd heeft geïnterpreteerd en dat hij daardoor ten onrechte in een negatief daglicht is gezet. Het bevreemdt klager dat de redactie niet vooraf contact met hem heeft gezocht over zijn tip en de verstrekte informatie klakkeloos heeft overgenomen en naar eigen inzicht geïnterpreteerd. Ten slotte merkt klager op dat hij geen toestemming heeft gegeven om met naam en toenaam genoemd te worden in het artikel.

De Leeuwarder Courant stelt daar – eveneens samengevat – het volgende tegenover. De redactie heeft de e-mail van klager van 23 mei – mede vanwege de aanhef ‘wellicht interessant?’ – geïnterpreteerd als openbare nieuwstip, waar een kort artikel van is gemaakt. De e-mail is overigens gelijkluidend aan de reactie die klager heeft geplaatst onder het Facebookbericht van het kampeerterrein. De tip van klager is niet verkeerd geïnterpreteerd; zijn citaat is juist gebruikt en heeft geen andere betekenis gekregen. Aangezien klager de redactie actief heeft benaderd, was het niet nodig om hem aanvullend te raadplegen over zijn eigen suggestie. Van een schending van klagers privacy is geen sprake: hij heeft zelf contact gezocht met de redactie en bovendien de tip in het openbaar op Facebook geplaatst.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

Vooropgesteld moet worden dat een journalist vrij is in zijn selectie van nieuws. Het is bovendien aan de journalist om te bepalen vanuit welke invalshoek(en) een onderwerp wordt belicht en in welke context het bericht wordt gebracht. Een en ander geldt ook indien een betrokkene heeft verzocht aan een bepaald onderwerp aandacht te besteden. Het stond de Leeuwarder Courant dan ook vrij om te bepalen of, en zo ja op welke wijze, zij aandacht zou besteden aan de tip van klager.

Er bestaat geen aanleiding voor de conclusie dat de Leeuwarder Courant de tip van klager onjuist heeft geïnterpreteerd dan wel de woorden van klager in een verkeerde context heeft gebruikt. De redactie mocht de kern van klagers betoog zo opvatten zoals zij in het artikel heeft gedaan, zonder daarover nog eerst contact op te nemen met klager en hem om uitleg te vragen.

De Raad stelt vast dat klager uit eigen beweging de redactie heeft benaderd zonder op enigerlei wijze duidelijk te maken dat het zou gaan om een anonieme tip. Bovendien heeft hij dezelfde informatie onder zijn eigen naam en in het openbaar geplaatst op de Facebookpagina van het kampeerterrein. Ten slotte blijkt uit de e-mail van klager aan Hellinga van 26 mei 2020 dat hij geen bezwaar had tegen vermelding van zijn naam bij een ‘bericht dat klopt’. Er is dan ook geen grond voor het oordeel dat de privacy van klager op disproportionele wijze is aangetast.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de Leeuwarder Courant zorgvuldig heeft gehandeld.

Relevante punten uit de Leidraad van de Raad: A. en C.1.
Relevante eerdere conclusies van de Raad: RvdJ 2020/16 en RvdJ 2007/61

CONCLUSIE

J. Hellinga en de Leeuwarder Courant hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.

Zo vastgesteld door de Raad op 22 september 2020 door mw. mr. J.W. Bockwinkel, voorzitter, L.C. Hauben, J. Hoogenberg, mw. M. Stenneke en mw. A. Pruis, leden, in tegenwoordigheid van mr. N. Tibold, plaatsvervangend secretaris.