Conclusies

Rewind (HUMAN) heeft in een aflevering van de serie “‘Qu’est-ce que Cestmocro’” aandacht besteed aan klager en zijn onderneming. In een shot was een volledig uittreksel uit het Handelsregister te zien, met vermelding van het adres van de onderneming van klager, zijn volledige naam en zijn geboortedatum. Dit uittreksel is verder onleesbaar gemaakt.  Van een disproportionele schending van de privacy van klager is echter geen sprake, omdat het gaat om openbaar te verkrijgen gegevens die gezien de strekking van het programma relevant waren. Volgens de Raad heeft HUMAN bovendien zo snel en passend mogelijk herstel geboden, omdat zij deze gegevens niet heeft willen publiceren. Daarnaast was ten aanzien van het onderzoek en het verkrijgen van wederhoor sprake van een gebruikelijke en aanvaardbare journalistieke handelwijze. Tot slot heeft HUMAN de klacht zorgvuldig afgehandeld. De klacht is ongegrond. 

De Volkskrant heeft in het artikel  “Gert Jan Mulder, de onzichtbare godfather van radicaal-rechts Nederland” een profiel geschetst van G.J. Mulder (klager). Voorafgaand aan de publicatie heeft de Volkskrant aan klager vragen voorgelegd in het kader van wederhoor. Klager heeft niet aannemelijk gemaakt dat de gestelde reactietermijn te kort was. Dat aan derden uitlatingen van klager zijn voorgelegd voordat hem om wederhoor was gevraagd, is met het oog op het journalistieke onderzoeksproces begrijpelijk en toelaatbaar. Niet is gebleken dat het artikel een vertekend beeld van klagers opvattingen geeft of dat de Volkskrant vooringenomen was met het doel klager zo negatief neer te zetten dat hij reputatieschade zou ondervinden. De klacht is daarom ongegrond.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2024/27 over een klacht van M.L. van Muiswinkel en ‘Lisa’ tegen de Volkskrant te herzien. Verzoeksters maken bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar hebben niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Evenmin hebben verzoeksters aannemelijk gemaakt dat de conclusie van de Raad tot stand is gekomen in strijd met de in het Reglement vastgestelde procedures. Dat verzoeksters zich niet kunnen vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren. Ten slotte is niet gebleken dat de conclusie van de Raad afwijkt van vergelijkbare, relevante conclusies.

Op 1 juli 2024 is op de sociale mediakanalen van Follow the Money (FTM) een bericht verschenen met de tekst “De stichting van een voormalig fotomodel en tv-presentator haalt miljoenen op en biedt met vrijwilligers hulp aan moeders en kinderen in de kampen. Veel teamleden vertrokken er weer, door de slordige omgang met donaties. Dit schreven we een jaar geleden.” Daarbij is een geïllustreerde link opgenomen naar het artikel “Vluchtelingen op Lesbos zijn een verdienmodel voor yoga-influencer: ‘Kanonnen, er is geld nodig’” van de hand van H.E. Botje en N. Brands, dat op 1 juli 2023 is gepubliceerd.
Er is geen sprake van een herpublicatie van het artikel van 1 juli 2023 in strikte zin. De klachttermijn ten aanzien van dat artikel is verstreken. Voor zover Stichting Because We Carry (klaagster) bezwaar heeft gemaakt tegen de inhoud van dat artikel, wordt de klacht niet inhoudelijk beoordeeld.
Echter, in de sociale mediaberichten heeft FTM (geparafraseerd) beschuldigingen aan het adres van klaagster herhaald. Het had op de weg van FTM gelegen om vooraf te onderzoeken of daarvoor (nog) voldoende grondslag bestond en zij heeft dit ten onrechte nagelaten. Dit klemt temeer omdat klaagster FTM in de tussentijd erop heeft gewezen dat onderzoeken van haar huisbank, de privébank van haar directeur en de ANBI-afdeling van de Belastingdienst positief zouden zijn afgerond. De klacht is op dit punt gegrond voor zover deze is gericht tegen de hoofdredacteur. Aangezien Botje en Brands niet op de hoogte waren van (het voornemen tot) het plaatsen van de sociale mediaberichten is de klacht tegen hen ongegrond. De Raad doet de aanbeveling aan FTM om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2024/25 over een klacht van F. Oreel tegen Omroep Zeeland te herzien. Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren. Er is geen sprake van elementen van het journalistieke proces waarover de Raad zich niet eerder heeft uitgelaten, op grond waarvan een herbeoordeling zou zijn geboden. Ten slotte is niet gebleken dat de conclusie van de Raad afwijkt van vergelijkbare, relevante conclusies.

D. Waterval en Trouw hebben met in het artikel “Wie durft er in Noordwijk nog tegen de vastgoedbelangen in te gaan?” op zorgvuldige wijze aandacht besteed aan drs. V.S.J.M. Salman en drs. P.L.M. Brandjes (klagers). Er bestaat geen aanleiding voor de conclusie dat de journalist vooringenomen was en hij een eenzijdig, tendentieus of suggestief beeld van de kwestie heeft geschetst. Daarbij is van belang dat het wederhoor van klagers op een adequate wijze is verwerkt. Verder is voldoende onderscheid gemaakt tussen feiten, beweringen en meningen. Ook is geen sprake van niet-waarheidsgetrouwe berichtgeving. De klacht is daarom ongegrond.

B. Hinke, A. Fortuin en P. Veldhuis (NRC) hebben op een journalistiek zorgvuldige wijze jegens klager gehandeld. Het stond Hinke vrij om klager te citeren in het artikel “Minister die Zwarte Piet omarmt en ruziede met de NPO-baas”. De relevantie van het citaat en de ruime ervaring van klager met de werkwijze van media, maken dat het artikel mocht worden gepubliceerd op de wijze zoals is gedaan. Verder mocht ombudsman Fortuin de kwestie van klager opnemen in zijn column “Een weigering in harde woorden werd tegen de zin van de afzender toch afgedrukt” zonder toepassing van wederhoor. Ten slotte heeft hoofdredacteur Veldhuis serieus, tijdig en voldoende inhoudelijk op de klacht gereageerd. De klacht is daarom ongegrond.

Den Haag Centraal (hierna DHC) heeft de zoon van klager als voorbeeld genomen voor het artikel “Benadeeld en afgewezen: herstel toeslagenaffaire gaat moeizaam”. In het artikel diskwalificeert de zoon zijn vader, waarbij de niet veel voorkomende voornaam van de zoon en de eveneens niet veel voorkomende gemeenschappelijke achternaam zijn vermeld. Hiermee heeft DHC de privacy van klager onnodig geschonden. Verder heeft DHC ten onrechte nagelaten wederhoor toe te passen en onvoldoende ondernomen om te komen tot een adequate klachtafhandeling. De klacht is daarom gegrond. De Raad doet de aanbeveling aan DHC om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Volkskrant heeft in het artikel  “Voor een extreem geluid heeft de gulle gever best wat over” bericht over het belang van het donatieplatform Backme voor onder meer C.V. Franssen (klaagster) bij het verkondigen van een geluid dat sterk afwijkt van het dominante discours in de ‘mainstreammedia’. Klaagster is vooraf benaderd voor een interview. De strekking van de publicatie komt overeen met datgene wat voorafgaand aan haar is meegedeeld. De kop is sterk aangezet, maar vindt voldoende grond in het artikel. Klaagster is niet neergezet als radicaal-rechts. Zij heeft voorafgaand aan de publicatie de kans gekregen om eventuele onjuistheden recht te zetten. Dat zij van die gelegenheid geen adequaat gebruik heeft gemaakt, komt voor haar eigen rekening en risico. De klacht is daarom ongegrond.

De Volkskrant heeft in het artikel “Tijdens de Shell-zaak spreekt ook Milieu en Mens: wat wil de stichting uit klimaatsceptische hoek?” klaagster opgevoerd als voorbeeld van een betrokkene bij Milieu en Mens die grote vraagtekens plaatst bij klimaatverandering en de rol van de mens. Hiermee is geen zodanig vertekend beeld gegeven, dat sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving. Ook bestond geen aanleiding om bij klaagster wederhoor toe te passen. De klacht is daarom ongegrond.