Conclusies

H. Gerritsma en Tubantia (hierna gezamenlijk: Tubantia) hebben in de artikelen “Wonderschool in Goor moet stoppen met de opvang van kwetsbare jongeren in oude kleuterschool” en “Wonderschool in Goor blijft dicht” aandacht besteed aan het sluiten van de betrokken school, een initiatief van klager.
Voor Tubantia bestond voldoende aanleiding om in dat verband te berichten over een vermeend handgemeen met klager. De vermelding van diens naam was journalistiek relevant. Bovendien mocht een foto worden gebruikt, die klager ten behoeve van een eerder – kort ervoor verschenen – artikel over de school had laten maken. In deze opzichten heeft Tubantia zorgvuldig gehandeld.
Echter, de ontkenning van klager dat hij bij een handgemeen betrokken is geweest, is niet in alle publicaties verwerkt. Daarmee heeft Tubantia journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad doet de aanbeveling aan Tubantia om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Gelderlander heeft met de kop van het artikel “Rabobank raakt binnen week ruim drie ton kwijt door massaal vals geld omwisselen vanuit woonwagenkamp Oss” journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Met het gebruik van de term ‘vanuit’ wordt bedoeld – of althans sterk de indruk gewekt – dat bewoners van de Osse woonwagengemeenschap zelf vals geld omwisselden. Dat kan echter niet uit het artikel worden afgeleid.
Verder vindt de Raad – in deze door de Vereniging voor Sinti, Roma en Woonwagenbewoners (klaagster) voorgelegde zaak – dat het journalistiek relevant was om de relatie te vermelden tussen degenen die worden verdacht van het omwisselen van vals geld en bewoners van de Osse woonwagengemeenschap. Van stigmatiserende berichtgeving is geen sprake. De handelwijze van de Gelderlander was op dit punt journalistiek zorgvuldig.
De Raad doet de aanbeveling aan de Gelderlander om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

RTV Amstelveen heeft in het item “Jongeren komen voor niets naar het Oude Dorp” een interview uitgezonden met de 16-jarige zoon van klaagster over rellen die werden verwacht, maar uiteindelijk niet hebben plaatsgevonden. De jongen heeft bewust aan het item meegewerkt en zal de gevolgen daarvan (tot op zekere hoogte) hebben kunnen inschatten. Daarbij komt dat hij zich zeer genuanceerd over de kwestie heeft uitgelaten. Gezien de maatschappelijke situatie is het item journalistiek relevant; het fragment geeft een goede inkijk in de gedachtewereld van jongeren/jong volwassenen, die zich op enigerlei wijze verzetten tegen de coronamaatregelen van de overheid. Bovendien heeft de redactie zich terughoudend opgesteld. In het interview zijn geen suggestieve vragen gesteld, het item is neutraal gebracht en de namen van de jongens zijn onvermeld gelaten. Gelet op alle omstandigheden heeft RTV Amstelveen journalistiek zorgvuldig gehandeld.

P. de Waard en de Volkskrant hebben in de necrologie “Evert Hekkema (1945-2020): De trompettist die Chet Baker bij zich in huis nam” ook de naam van klaagster vermeld. De Raad begrijpt dat klaagster door het artikel geraakt is, maar ziet geen aanleiding voor de conclusie dat de door de Volkskrant gemaakte afweging onjuist is. Er is geen sprake van een disproportionele aantasting van de privacy van klaagster. Aangezien de publicatie geen diskwalificatie van klaagster bevat, was het toepassen van wederhoor niet nodig.
Ten aanzien van de klachtafhandeling constateert de Raad dat de eerste reactie op de klacht lang op zich heeft laten wachten. Verder is de toon van de reacties weinig invoelend. Ten slotte heeft de hoofdredactie er onvoldoende blijk van gegeven de klachtafhandeling te bewaken en daarvoor de verantwoordelijk te nemen. Dit is echter onvoldoende voor de slotsom dat journalistiek onzorgvuldig is gehandeld, nu De Waard inhoudelijk – en voor klaagster kenbaar: op verzoek van de hoofdredactie – op de klacht heeft gereageerd.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2021/10 over een klacht tegen B. Boele, het Noordhollands Dagblad, het Haarlems Dagblad en de IJmuider Courant te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

S. van Ierssel en het Eindhovens Dagblad hebben met de publicatie “Buren klagen over geur en kleur van tent: eind aan afhalen eten bij restaurant Schevelingen” onjuist over de kwestie bericht. Dat had voorkomen kunnen worden als deugdelijk onderzoek was verricht, hetgeen is nagelaten. Het Eindhovens Dagblad heeft dan ook terecht erkend in zoverre journalistiek onzorgvuldig te hebben gehandeld. Uit het vervolgartikel blijkt niet ondubbelzinnig dat, en waarom, de eerste publicatie onjuist was. Ook overigens heeft het Eindhovens Dagblad in zijn contact met klaagster onvoldoende verantwoordelijkheid genomen voor het eigen handelen. De klacht is daarom niet adequaat afgehandeld, zodat de handelwijze ook op dit punt journalistiek onzorgvuldig is. Ten aanzien van het toepassen van wederhoor was de handelwijze zorgvuldig. De Raad doet de aanbeveling aan het Eindhovens Dagblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2021/6 over een klacht tegen het Brabants Dagblad te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

K. van Teeffelen en Trouw (gezamenlijk:
Trouw) hebben in het artikel “René sloeg zijn vrouw, Philomenia werd geslagen
door haar man. Nu adviseren ze slachtoffers. ‘Elk verhaal heeft twee kanten’”
onder meer de ex-echtgenote van klager aan het woord gelaten. Het artikel bevat
het persoonlijke verhaal over haar relatie met klager en betreft geen
feitelijke verslaglegging daarover. Het stond Trouw vrij om daaraan aandacht te
besteden op de wijze zoals zij heeft gedaan en zij behoefde de informatie niet
te verifiëren. Verder behoeft wederhoor in beginsel niet te worden
toegepast bij publicaties die kennelijk een persoonlijke mening bevatten.
Hoewel een publicatie iemands belang zodanig kan raken dat het toepassen van
wederhoor toch op zijn plaats is, was toepassing van wederhoor bij klager niet
nodig. Daarbij is van doorslaggevend belang dat klager voor het grote publiek
niet identificeerbaar is. Gezien het voorgaande behoefde Trouw geen
rectificatie te plaatsen. Van Teeffelen en Trouw hebben journalistiek
zorgvuldig gehandeld.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2021/1 over een klacht van K.P.M. Westerlaken en Stichting Prisma Groep (verzoekers) tegen M. Venderbosch, AD Utrechts Nieuwsblad en de Gelderlander te herzien. Verzoekers maken bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar hebben niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoekers zich niet kunnen vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

M. Rotman, E. Woutersen en De Groene Amsterdammer (gezamenlijk: De Groene Amsterdammer) hebben in het artikel “De ‘Antillenroute’ van het cao-overleg” aandacht besteed aan andere dan traditionele vakbonden waaronder Alternatief voor Vakbond (klaagster).
De Groene Amsterdammer heeft deugdelijk onderzoek verricht naar de kwestie. Niet is gebleken dat zij zich enkel heeft verlaten op informatie van de FNV. Bovendien is voldoende onderscheid gemaakt tussen feiten, beweringen en meningen. In zoverre is journalistiek zorgvuldig gehandeld.
De Groene Amsterdammer heeft echter niet aannemelijk gemaakt dat er voldoende aanleiding bestond om klaagster aan te merken als ‘spookvakbond’ op de manier waarop zij dat heeft gedaan. Weliswaar is wederhoor toegepast voor zover het gaat om de passage die expliciet over klaagster gaat, maar niet wat betreft het eerste deel van het artikel waarmee aan klaagster bepaalde negatieve kenmerken worden toegedicht. Dat sommige thema’s of conclusies uit het algemene deel van het artikel niet van toepassing zijn op klaagster, is voor de gemiddelde lezer onvoldoende duidelijk. Op deze punten heeft De Groene Amsterdammer journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad doet de aanbeveling aan De Groene Amsterdammer om deze conclusie ruimhartig te publiceren.