X / H. Deurloo en de hoofdredacteur van De Gelderlander

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

X

tegen

H. Deurloo en de hoofdredacteur van De Gelderlander

De heer X te Nijmegen (klager) heeft op 13 november 2023 een klacht ingediend tegen de heer H. Deurloo en de hoofdredacteur van De Gelderlander (hierna gezamenlijk: De Gelderlander). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van partijen betrokken van 14 november 2023 en van 4 en 7 december 2023.

De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 15 december 2023. Klager is daar verschenen. Namens De Gelderlander waren de heer J. Gerritsen, hoofdredacteur, en mevrouw S. Boots, senior legal DPG Media, aanwezig.

DE FEITEN

In de editie van 26/27 augustus 2023 heeft De Gelderlander een artikel van de hand van Deurloo gepubliceerd met de kop “Een bittere strijd die families splijt”. Het artikel staat ook op de website met de kop “Heibel in de hindoetempel: geen vrede en liefde maar een bittere strijd die families splijt”.

De intro van het artikel luidt:
“Heibel in de hindoetempel van Wijchen. Ingrediënten: ruzie, geweld, intriges, een strijd om de macht. Wat is er loos in een van de grootste tempels van Nederland? En: hoe loopt dit af?”

Het artikel bevat onder meer de volgende passages:
“Maar de vlammen poken wel een al jaren smeulend vuurtje op bij Inder Lalbahadoersing, een broer van de priester. Hij wil helpen na de brand, maar hij is naar eigen zeggen niet welkom. Al jaren niet. Hij wil zijn verhaal doen. Hij ziet zichzelf als een klokkenluider. ,,Er gebeuren dingen in de tempel die het daglicht niet kunnen verdragen. Misleiding, uitsluiting, corruptie. Het is een verziekte sfeer, er zijn twee kampen ontstaan.”
en:
“Inder zegt dat hij na de rechtszaak nader onderzoek ging doen naar de tempelorganisatie. ,,Ik schrok van wat ik vond.”
Waar hij op stuitte? Dat is de band tussen de mandir en het bedrijf […] van [X], zegt hij. Het bedrijf hoopt ooit thoriumreactoren te produceren die energie opwekken. [X] heeft 10 procent van de aandelen aan de tempel geschonken en daarmee volgens Inder veel invloed ‘gekocht’ binnen de tempel. ,,Hij kreeg vrij spel.”
‘Corruptie’, zo noemt Inder deze zakelijke vermenging die volgens hem in het geheim tot stand kwam, zonder dat het bestuur ervan wist. [X] ontkent de deal niet. Maar er is volgens hem niets mis mee omdat hij tot nu toe nog geen cent heeft verdiend. Als dat wel gebeurt, wil hij ‘als hindoe mijn succes delen met anderen’.”

In de door De Gelderlander overgelegde conceptversie van de hiervoor geciteerde passage staat:
“Inder zegt na de rechtszaak nader onderzoek te zijn gaan doen naar de tempelorganisatie. ,,Ik schrok van wat ik vond.”
Waar hij op stuitte? Dat is de band tussen de mandir en het bedrijf […] van [X], zegt hij. Het bedrijf hoopt ooit thoriumreactoren te produceren die energie opwekken. [X] heeft 10 procent van de aandelen aan de tempel geschonken. Ook is volgens Inder vastgesteld dat Aashna directeur van het bedrijf wordt, mocht er iets met [X] gebeuren.
‘Corruptie’, zo noemt Inder deze zakelijke vermenging. [X] ontkent de deal niet. Maar er is volgens hem niets mis mee omdat hij tot nu toe nog geen eurocent heeft verdiend. Als dat wel gebeurt, wil hij ‘als hindoe mijn succes als hindoe delen met anderen’.
,,Het is een non-item”, vindt Johan Dwakarsingh, voorzitter van de commissie financiën. ,,Wij toetsen alles, het gebeurt op een keurige manier.” Als […] winst maakt, komt er een formeel juiste regeling met de tempel, zegt de woordvoerder.
Volgens Inder en Oedaisingh schonk [X] de aandelen om er iets voor terug te krijgen: het vertrek van de vijf dissidenten. Vandaar de terreinverboden. [X] lacht het weg.”

DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN

Klager stelt – kort samengevat – het volgende. Het artikel bevat diverse onwaarheden, namelijk dat hij zich met aandelen van zijn bedrijf heeft ingekocht in de hindoetempel van Wijchen, dat zijn bedrijf […] betrokken is bij de tempel en dat hij corrupt is. Deze beschuldigingen beschadigen hem en zijn bedrijf. Volgens klager had De Gelderlander de beschuldigingen beter moeten onderzoeken en hij eist inzage in de bronnen waar De Gelderlander zich op heeft gebaseerd. In dit verband heeft klager toegelicht dat hij niet in het bestuur van de tempel zit, hen ook niet adviseert en slechts vrijwilliger is. Weliswaar heeft hij aan de priester toegezegd dat hij tien procent van de aandelen van zijn bedrijf zou schenken als het bedrijf winstgevend wordt, maar daar staat geen tegenprestatie tegenover en hoort bij zijn plicht als goed hindoe. Tijdens het interview heeft klager dit verteld, maar hem is niets gevraagd over de beschuldiging van corruptie en hij heeft zeker niet bevestigd dat hij zich heeft ingekocht in de tempel. Verder bestaat het genoemde bedrijf niet, omdat zijn bedrijf […] Holding BV heet.
Op de zitting heeft klager, in het licht van zijn overige opmerkingen over de publicatie, benadrukt dat hij zijn klacht op persoonlijke titel heeft ingediend en deze alleen ziet op de beschuldigingen aan zijn adres.

De Gelderlander heeft daar – eveneens samengevat – het volgende tegenover gesteld. De door klager gestelde onwaarheden zijn niet als feit gepresenteerd, maar als stellingen van Inder. De Gelderlander hoefde dit niet zelf te onderzoeken, omdat het niet de kern van het artikel is. Dat gaat immers over de conflictueuze situatie bij de tempel en verschillende specifieke incidenten en beschuldigingen over en weer. Verder heeft klager tegenover Deurloo zelf bevestigd dat zijn bedrijf betrokken is bij de tempel, aangezien hij in de context van het artikel heeft verklaard dat er niets mis is met de deal over de aandelen en hij tot nu toe geen cent heeft verdiend. Wegens langdurige ziekte kan Deurloo zelf hierover niets vertellen. Uit de conceptversie van het artikel blijkt dat ook andere bronnen de betrokkenheid van het bedrijf bij de tempel hebben bevestigd.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

De Raad stelt voorop dat hij niet kan vaststellen of de beschuldiging van Inder, dat klager aandelen van zijn bedrijf heeft geschonken en in ruil daarvoor invloed heeft gekregen in de tempel, juist is. De procedure van de Raad leent zich niet voor zelfstandig feitenonderzoek en de Raad onthoudt zich daarom van een oordeel over de klacht dat De Gelderlander hierover niet- waarheidheidsgetrouw heeft bericht.

Wel kan – mede op basis van wat op de zitting is besproken – worden vastgesteld dat het bedrijf van klager niet […] heet, maar […] Holding BV. Dit is echter niet een dusdanige omissie dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe berichtgeving. De klacht hierover is ongegrond.

Uit de toelichting van klager op de zitting begrijpt de Raad dat klager verder in de kern vindt dat in het artikel een eenzijdig beeld wordt gegeven en hij in een kwaad daglicht wordt geplaatst. Klager meent dat De Gelderlander dat op één of andere manier moet compenseren.

De Gelderlander voert op zichzelf terecht aan dat zij bij een dergelijk artikel, waarin de nadruk ligt op verslag doen van een conflict, het niet in de rede ligt alle beschuldigingen die de betrokken partijen uiten, zelf te onderzoeken op juistheid. De Gelderlander had dan ook niet op basis van eigen bronnenonderzoek hoeven te beoordelen of er een deugdelijke grondslag is voor alle beschuldigingen. De klacht is ook in dit opzicht ongegrond.

Wel moet een journalist in een dergelijk geval – waarin iemand door gepubliceerde beschuldigingen duidelijk wordt gediskwalificeerd – ruimhartig wederhoor vragen en dat wederhoor ook adequaat verwerken. Op die manier kan een eventueel onjuist en eenzijdig beeld bij de lezer worden voorkomen.

Klager heeft op de zitting verteld dat hij tijdens een interview in aanwezigheid van het bestuur van de tempel de toezegging aan de priester om aandelen te schenken heeft bevestigd. Maar hij ontkent dat hem de beschuldiging van corruptie is voorgelegd, waarbij hij invloed zou hebben gekregen in ruil voor de aandelen. De Gelderlander kon dit door de afwezigheid van Deurloo bevestigen noch ontkennen en heeft verwezen naar de conceptversie van de betreffende passage alsmede naar de in het artikel opgenomen reactie. Daaruit zou volgens De Gelderlander blijken dat alle beschuldigingen aan het adres van klager aan hem zijn voorgelegd.

De Raad kan op basis van de stukken en de toelichtingen van partijen niet vaststellen hoe het vragen van wederhoor precies is verlopen, maar wel dat de reactie van klager niet adequaat genoeg in het artikel is verwerkt.
In het artikel staat namelijk dat ‘klager de deal niet ontkent’. Bezien in de context van de definitieve versie van het artikel ziet deze reactie van klager op de daarvoor vermelde beschuldiging dat hij tien procent van de aandelen heeft geschonken om invloed te kopen binnen de tempel. Deze beschuldiging wordt hiermee – door zijn (vermeend) niet ontkennen van de deal – als feit gepresenteerd.
In de conceptversie sloeg de zin dat ‘klager de deal niet ontkent’ – gelezen in de context – echter op de afspraak om aandelen te schenken aan de tempel zodra het bedrijf van klager winstgevend wordt. Op de zitting is ook aannemelijk geworden dat klager dit tijdens het interview heeft gezegd.
De beschuldiging dat klager invloed kreeg in ruil voor de aandelen, stond in de conceptversie op een andere plaats. Daaraan was toegevoegd dat klager dat ‘weglacht’ en daarmee in zekere zin die beschuldiging wél ontkent.
Door in het uiteindelijke artikel het schenken van de aandelen en de beschuldiging dat klager daarmee invloed heeft gekocht samen te nemen en daaraan te verbinden dat klager de ‘deal niet ontkent’, is de reactie van klager ten aanzien van deze verdergaande beschuldiging – voor zover wederhoor op dit punt al heeft plaatsgevonden – niet adequaat verwerkt.
De Gelderlander heeft hierdoor te eenzijdig bericht over deze beschuldiging aan het adres van klager, zonder hierover een daadwerkelijke reactie van klager op te nemen.

Relevante punten uit de Leidraad: A., B.3, C. en D.
Relevante eerdere conclusies (onder meer): RvdJ 2023/22, RvdJ 2023/17, RvdJ 2023/11 en RvdJ 2022/39

CONCLUSIE

Voor zover de klacht is gericht tegen het niet adequaat verwerken van het wederhoor van klager is de klacht gegrond.

Voor zover de klacht is gericht tegen het niet zelfstandig onderzoeken van de beschuldigingen en de weergave van de naam van het bedrijf van klager, is de klacht ongegrond.

Voor zover de klacht betrekking heeft op de juistheid van de beschuldigingen onthoudt de Raad zich van een oordeel.

De Raad doet de aanbeveling aan De Gelderlander om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.

Zo vastgesteld door de Raad op 14 februari 2024 door mr. S. Djebali, voorzitter, L.M. van de Langenberg MSc, A. Olgun, A. Pruis en drs. S.S. Sitalsing, leden, in tegenwoordigheid van mr. G.A. van de Sluis, plaatsvervangend secretaris.

Publicatie op www.gelderlander.nl d.d. 20 februari 2024