Samenvatting
Omroep Zeeland heeft in het artikel “Vlissingse PvdA’ers buigen zich over verzoek aan fractievoorzitter Frances Oreel om direct op te stappen” feitelijk bericht over onrust binnen de Vlissingse PvdA. Het toepassen van wederhoor bij F. Oreel (klaagster) was daarom niet nodig. Het artikel is gebaseerd op bronnen die in het artikel genoemd worden, waardoor de berichtgeving controleerbaar en inzichtelijk is. Dat dit vertrouwelijke (concept)stukken zijn, maakt dit niet anders. Er is geen sprake van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving. Ten slotte heeft de Raad overwogen dat een lopende klachtprocedure geen belemmering vormt voor het aangeklaagde medium om opnieuw over de klager te publiceren. De klacht is ongegrond.
Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van
F. Oreel
tegen
de hoofdredacteur van Omroep Zeeland
Mevrouw F. Oreel (klaagster) heeft op 11 december 2023 een klacht ingediend tegen de hoofdredacteur van Omroep Zeeland. Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van partijen betrokken van 13 december 2023, 24 januari 2024 en 2 februari 2024.
De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 9 februari 2024. Klaagster was daar aanwezig, vergezeld door mevrouw M. Gomperts. Aan de zijde van Omroep Zeeland zijn de heer A. Boxmeer, journalist, en de heer E. de Kort, hoofdredacteur, verschenen.
DE FEITEN
Op 10 december 2023 is op de website van Omroep Zeeland een artikel verschenen met de kop “Vlissingse PvdA’ers buigen zich over verzoek aan fractievoorzitter Frances Oreel om direct op te stappen”. De intro van het artikel luidt:
“Vlissingse PvdA’ers kunnen komende zaterdag op een besloten ledenvergadering beslissen over een verzoek aan fractievoorzitter Oreel om direct op te stappen en haar raadzetel ter beschikking te stellen. Dat staat in de uitnodiging voor de vergadering die de leden dit weekend hebben ontvangen en die in het bezit is van Omroep Zeeland. De positie van Oreel staat al enige tijd ter discussie binnen de partij.”
Het artikel bevat verder de volgende passages:
“De derde mogelijkheid, zo schrijft het bestuur, is dat ‘de leden van de afdeling Vlissingen de huidige situatie accepteren tot de volgende gemeenteraadsverkiezingen’. Het is maar de vraag of het acceptabel is voor critici van Oreel dat zij dan tot maart 2026 op haar positie blijft. Anderzijds zal zij zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven. Ook als leden willen dat ze opstapt kan ze als gekozen volksvertegenwoordiger blijven zitten, desnoods als partijloos raadslid.”
en:
“Hun rapport was al in maart dit jaar klaar, maar de PvdA Zeeland wilde het toen niet publiceren. Want inmiddels had Frances Oreel bij het landelijk PvdA-bestuur tegen een mannelijke Vlissingse partijgenoot een klacht wegens seksueel grensoverschrijdend gedrag ingediend. Het provinciaal partijbestuur wilde publicatie van het rapport uitstellen totdat er over de klacht van Oreel was besloten.”
DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN
Klaagster stelt – samengevat – het volgende. Het artikel is geplaatst in het kader van een hetze door middel van smaad en laster tegen haar. Door die hetze wordt haar reputatie ernstig beschadigd en daarom is terughoudendheid in de berichtgeving geboden. Desondanks heeft Omroep Zeeland een eenzijdig, suggestief en aangedikt artikel geplaatst. Bovendien heeft het artikel een tendentieuze sfeer omdat extra nadruk wordt gelegd op het wegsturen van klaagster. Vanwege deze manier van berichtgeving verwijt klaagster de journalist ruimte te geven aan de hetze waardoor zij hem als medeplichtige ziet.
Daarnaast heeft klaagster grote bezwaren met betrekking tot de totstandkoming van het artikel. Omroep Zeeland heeft voor het artikel gelekte vertrouwelijke notulen gebruikt die deels nog niet vastgesteld waren. Omroep Zeeland had redelijkerwijs moeten weten dat dit eenzijdige informatie is, afkomstig van één van de partijen die betrokken is bij de hetze. Volgens klaagster kloppen de conceptnotulen niet en komen ze niet met de werkelijke situatie overeen.
Ook meent klaagster dat het beginsel van hoor en wederhoor is geschonden. Door de zinnen “Anderzijds zal zij zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven. Ook als leden willen dat ze opstapt kan ze als gekozen volksvertegenwoordiger blijven zitten, desnoods als partijloos raadslid.” wordt ten onrechte gesuggereerd dat Omroep Zeeland haar om een reactie gevraagd heeft naar aanleiding van de besloten ledenvergadering. De frase dat ‘zij zich niet zonder slag of stoot gewonnen zal geven’ is mogelijk in een andere context als reactie gegeven, maar niet ten behoeve van dit artikel.
Daarbij vindt klaagster het ongepast dat Omroep Zeeland dit artikel geplaatst heeft terwijl er nog een klachtprocedure tussen partijen liep bij de Raad.
Ten slotte voelt klaagster zich onder druk gezet omdat Omroep Zeeland haar meermaals heeft benaderd voor een exclusief interview om haar lezing van de gebeurtenissen te geven. Op de zitting heeft klaagster laten weten dat zij niet op dit aanbod is ingegaan, omdat ze niet de veiligheid voelt dat er een objectief artikel zal worden geproduceerd.
Omroep Zeeland stelt hier – eveneens samengevat – het volgende tegenover. Het is de taak van de journalistieke redactie om breed te berichten over allerlei ontwikkelingen in de Zeeuwse samenleving. Als er binnen een partij of fractie onrust is, kan dat aanleiding zijn voor berichtgeving. Dat sprake zou zijn van een ‘hetze’ tegen klaagster, waardoor Omroep Zeeland terughoudend zou moeten zijn in zijn berichtgeving, wordt voor rekening van klaagster gelaten. En het verwijt dat de journalist medeplichtig zou zijn aan een ‘hetze’ werpt de omroep verre van zich.
Feitelijke berichtgeving staat bij Omroep Zeeland hoog in het vaandel. In het artikel is feitelijk en zorgvuldig bericht. De publicatie is niet alleen gebaseerd op de notulen, maar ook op de uitnodiging voor de vergadering en een telefoongesprek met de voorzitter van de PvdA Zeeland, waarin de authenticiteit van de documenten is bevestigd. Dat een besloten vergadering is uitgeschreven met alle voorstellen die er liggen, kan als feit worden gekwalificeerd. Het toepassen van wederhoor was daarom niet nodig.
De zinsnede “Anderzijds zal zij zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven” komt overeen met wat klaagster aan de journalist verteld heeft in een eerder stadium. De zin “Ook als leden willen dat ze opstapt kan ze als gekozen volksvertegenwoordiger blijven zitten, desnoods als partijloos raadslid” is een uitleg van de werking van de wet en daarmee feitelijk van aard. Omroep Zeeland begrijpt de klacht op dit punt dan ook niet.
Ten slotte betwist Omroep Zeeland dat hij geen artikelen zou mogen plaatsen terwijl er een andere klachtprocedure tussen partijen loopt; dat zou immers de journalistiek ‘monddood’ maken.
BEOORDELING VAN DE KLACHT
Kern van de klacht is dat de berichtgeving eenzijdig en suggestief is, waarbij gebruik is gemaakt van vertrouwelijke conceptstukken en is nagelaten wederhoor toe te passen. Verder heeft klaagster aangevoerd dat Omroep Zeeland zich terughoudend dient op te stellen met berichtgeving over haar zolang er nog een klachtprocedure tussen partijen loopt. De Raad zal zich tot deze kern beperken.
De Raad stelt voorop dat de media een belangrijke taak hebben om misstanden in de samenleving aan de kaak te stellen. Het is maatschappelijk en journalistiek relevant om onderzoek te verrichten naar en/of te berichten over onrust binnen een gemeentelijke politieke partij.
Daarbij zijn de journalist en zijn redactie vrij in de selectie van nieuws. Het is aan de journalist om te bepalen vanuit welke invalshoek(en) een onderwerp wordt belicht en in welke context het bericht wordt gebracht. Dit neemt niet weg dat het belang dat met een publicatie is gediend moet worden afgewogen tegen de belangen die eventueel door de publicatie worden geschaad.
Omroep Zeeland heeft aannemelijk gemaakt dat voldoende grondslag bestaat om te berichten zoals is gedaan. Het artikel is gebaseerd op bronnen die in het artikel genoemd worden, waardoor de berichtgeving controleerbaar en inzichtelijk is. Dat dit vertrouwelijke (concept)stukken zijn, maakt dit niet anders. Er bestaat geen aanleiding voor de conclusie dat in het artikel een zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie is gegeven, dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving.
De berichtgeving is van feitelijke aard, zodat het toepassen van wederhoor niet nodig was. De zin “Anderzijds zal zij zich niet zonder slag of stoot gewonnen geven.” kan bij de lezer de indruk wekken dat klaagster zich zo heeft uitgelaten in het kader van wederhoor voor dit artikel, terwijl het gaat om een parafrase van een uitlating die klaagster in eerder verband heeft gedaan. Dit is echter niet zodanig ernstig, dat daarmee sprake is van onzorgvuldige berichtgeving.
Overigens heeft de Raad kennisgenomen van het aanbod van Omroep Zeeland, op de zitting gedaan, om klaagster haar verhaal te laten doen onder omstandigheden waarbij zij zich veilig voelt.
Ten slotte overweegt de Raad dat een lopende klachtprocedure tussen partijen geen belemmering vormt voor het aangeklaagde medium om opnieuw over de klager te publiceren.
Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de klacht ongegrond is.
Relevante punten uit de Leidraad: A. en B.3.
Relevante eerdere conclusies (onder meer): RvdJ 2024/2, RvdJ 2023/25 en RvdJ 2022/32
CONCLUSIE
De klacht is ongegrond.
Zo vastgesteld door de Raad op 4 april 2024 door mr. J.J. van Eck, voorzitter, S.A. Agterberg, J. Hoogenberg, M.J.P.H. Josten en M. ten Katen, leden, in tegenwoordigheid van mr. D.C. Koene, secretaris, en mr. E.L. Hoefnagel, adjunct- secretaris.