X / B. Janssen en de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia

Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van

X

tegen

B. Janssen en de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia

Mevrouw X te [woonplaats] (klaagster) heeft op 21 juni 2023 een klacht ingediend tegen de heer B. Janssen en de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia (hierna gezamenlijk: Tubantia). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van partijen betrokken van 5 en 10 juli 2023 en van 5 september 2023.

De klacht is behandeld op de zitting van de Raad van 8 september 2023. Klaagster is daar verschenen, vergezeld door mr. dr. R. de Bruin. Namens Tubantia waren de heer Janssen, redacteur, de heer D. Bonenkamp, hoofdredacteur, en de heer mr. L. Tordoir, senior jurist DPG Media, aanwezig.

DE FEITEN

Op 15 mei 2023 is in de papieren versie van Tubantia een artikel van de hand van Janssen gepubliceerd met de kop “Eigenaar pony voelt zich aan schandpaal genageld door [X]” en de intro:
“Smaad, laster en bedreiging. Daarvan heeft de baas van pony ‘Cracker’, H.J. Bunte (64) uit Hengelo aangifte gedaan tegen voormalig VVD-raadslid [X]. Bunte voelt zich aan de schandpaal genageld. „Ik slaap er slecht van.””

Het artikel luidt verder:
“Met Cracker, zoals oud-VVD-raadslid [X] de jonge bruine hengst in een weiland bij recreatiepark De Waarbeek heeft gedoopt, is niks mis. ,,De pony is goed gezond, maar hij is aan het haren. Dat is heel gewoon voor zo’n dier.” Ponybaas Bunte verzorgt al tijden edele viervoeters. „Ik heb al vijftig jaar pony’s. Zoiets als dit heb ik nog nooit meegemaakt.” Twekkelo’s Rockstar is Crackers stamboeknaam.
De Hengeloër kreeg zondag 30 april bezoek van een vertegenwoordigster van de Dierenbescherming. ,,Van haar moest ik zijn hoeven bijkappen. Ik was het daar niet mee eens, maar heb het wel gedaan.” Bij het tweede bezoek (4 mei) kwam de hengst door de ‘herkeuring’.
Daarna zette [X] een bericht op Facebook. De geboren [plaats]se woont tijdelijk op bungalowpark [naam]. Toen zij haar honden uitliet, zag ze de pony alleen in de wei. Dat hoort niet voor een kuddedier, stelde ze. Ze kon de eigenaar niet traceren. Ze voerde het dier met wat in haar jaszak zat en vernoemde hem ernaar: Cracker. Later kocht ze hooi en gaf ze water.
Bunte betwijfelt of serieus naar hem is gespeurd. „Mevrouw heeft niet geïnformeerd. Vier buren weten dat ik de eigenaar ben, zij hebben mijn telefoonnummer. Zij voert een hetze tegen mij.” Haar Facebook-oproep werd gelezen, gedeeld en becommentarieerd. Bunte zegt bedreigd te worden. Hij voelt zich onveilig en durft amper naar het weiland. Hij deed aangifte bij de politie in Hengelo. ,,Van smaad, laster en bedreiging.” Het Facebookbericht is vrijdag offline gehaald.”
‘Verkeerde interpretatie’
,,Ik word aan de muur gespijkerd als dierenmishandelaar. Voor mijn eigen veiligheid moet ik dit rechtzetten”, zegt Bunte. Hij noemt haar kritiek en de berichtgeving ‘een totaal verkeerde interpretatie’. Zijn dier heeft voer zat, stelt ie. ,,De weide staat vol”.
[X] erkent dat ze de politie aan de deur heeft gehad en daarna haar oproep heeft verwijderd. ,,Ik ben er klaar mee en geef geen verder commentaar.””

Diezelfde dag is een nagenoeg gelijkluidend artikel op de website van Tubantia geplaatst onder de kop “Hengelose ponybaas voelt zich aan schandpaal genageld”. In deze online-versie luidt de laatste passage als volgt:
“Bunte verwijt deze krant in het verhaal met [X] geen hoor- en wederhoor te hebben toegepast. „Ik word aan de muur gespijkerd als dierenmishandelaar. Voor mijn eigen veiligheid moet ik dit rechtzetten.” Hij noemt haar kritiek en de berichtgeving ‘een totaal verkeerde interpretatie’.
Zijn dier heeft voer zat, stelt-ie. ,,De weide staat vol. Meigras is het beste om pony’s te laten verharen.” Dat een overkapping ontbrak? ,,Die is niet nodig met dit weer en die mag ik daar niet bouwen.” Dat Cracker alleen stond? ,,Een paard is een kuddedier, klopt. Dit was tijdelijk, het is een jonge hengst die de uier van een merrie kapot kan trekken. Nu heeft-ie gezelschap. Iedereen kan komen kijken.”
[X] erkent dat ze de politie aan de deur heeft gehad. Ze zegt zich niet te herkennen in de reactie van Bunte en geeft aan dat het haar bedoeling was het dier te helpen. ,,Ik ben er klaar mee en geef verder geen commentaar.”
Daaronder staat inmiddels het volgende:
“In een eerdere versie van dit artikel stond dat [X] haar Facebookoproep verwijderde nadat ze de politie aan de deur had gehad. Dat was niet juist. Het Facebookbericht was toen al verwijderd.”

DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN

Klaagster stelt – kort samengevat – het volgende. Zij is met naam en toenaam in de krant genoemd met de onterechte aantijging dat zij is aangeklaagd voor bedreiging, laster en smaad. Dat had gerectificeerd moeten worden, maar dat is niet gebeurd. Volgens klaagster is geen sprake van een aangifte. Dat de politie de aangifte tegenover Tubantia zou hebben bevestigd kan niet kloppen. De politie mag dit niet bevestigen en heeft ook ontkend dat te hebben gedaan. Op de zitting voegt klaagster hieraan toe dat zij nog altijd niets heeft gehoord over het bestaan van een aangifte. De vermelding dat er een aangifte tegen haar is gedaan, kan daarom feitelijk niet juist zijn. Door de vermelding lijdt klaagster reputatieschade en zij vreest voor toekomstige gevolgen. Klaagster acht het in strijd met haar privacy dat Tubantia dit heeft opgeschreven. De verwerking van haar persoonsgegevens is disproportioneel en in strijd met de AVG en artikel 8 van het EVRM.
Op de zitting heeft klaagster de achtergrond van de zaak toegelicht en ook duidelijk gemaakt welke gevolgen zij door de publicatie heeft ondervonden.

Tubantia heeft daar – eveneens samengevat – het volgende tegenover gesteld. Zij betreurt de impact van de publicatie op klaagster, maar meent dat Tubantia niets fout heeft gedaan. Nadat in een eerder artikel aandacht was besteed aan de zoektocht van klaagster naar de eigenaar van het paard, meldde die zich enkele dagen later bij Tubantia. Dat was een nieuwswaardig feit, waarbij de eigenaar de gelegenheid kreeg om zijn kant van het verhaal te vertellen. Daarnaast gaf de aangifte het verhaal een nieuwe wending; de zaak werd op scherp gezet. Toen Bunte op de redactie kwam, was hij al bij de politie geweest en later die dag moest hij terugkomen om formeel aangifte te doen. Direct nadat Bunte dit had kenbaar gemaakt, is dat geverifieerd en bevestigd. De redactie heeft later ook een kopie van de aangifte ontvangen, waarin staat dat het gaat om smaad, laster en bedreiging. Klaagster heeft de kans gekregen om te reageren, maar wilde geen commentaar meer geven. Omdat de vertegenwoordiger van klaagster na de publicatie toch een reactie wilde geven, is het artikel op enkele onderdelen aangepast. Dat tegen klaagster aangifte is gedaan wegens smaad, laster en bedreiging is echter niet aangepast, omdat dit feitelijk juist is.
Verder vindt Tubantia de publicatie niet in strijd met de privacy van klaagster. Het gaat om een nieuwswaardig vervolg op de eerder door klaagster gezochte publiciteit. Daarbij komt dat klaagster als oud gemeenteraadslid een publiek figuur is, die zich negatieve publiciteit moet laten welgevallen. Een dag voor de zitting heeft Tubantia overigens van Bunte vernomen dat de zaak inmiddels ‘is gestopt’.

BEOORDELING VAN DE KLACHT

De Raad stelt voorop dat hij journalistieke uitingen niet toetst aan wettelijke regels zoals de AVG. Zoals besproken op de zitting, moet dat wat klaagster hierover heeft aangevoerd worden begrepen als klacht dat Tubantia ten aanzien van haar privacy in strijd heeft gehandeld met de Leidraad.

Kern van de klacht is dat ten onrechte is bericht dat klaagster is aangeklaagd wegens bedreiging, laster en smaad, waarbij haar naam is vermeld.

Journalisten zijn vrij in de selectie van wat ze publiceren. Wel moeten ze het belang dat met een publicatie is gediend afwegen tegen de belangen die eventueel door de publicatie worden geschaad. Meer specifiek geldt dat de privacy van personen niet verder mag worden aangetast dan in het kader van de berichtgeving redelijkerwijs noodzakelijk is. Een inbreuk op de privacy is onzorgvuldig wanneer deze niet in redelijke verhouding staat tot het maatschappelijk belang van de publicatie. Voor publieke figuren geldt dat zij zich een zekere mate van blootstelling aan ongewilde publiciteit moeten laten welgevallen.

Tubantia heeft waarheidsgetrouw gepubliceerd over de aangifte tegen klaagster. Dat klaagster van de politie niets heeft gehoord over het bestaan van een aangifte, maakt het begrijpelijk dat zij wantrouwig is over de juistheid van de vermelding daarvan in de publicatie. Dat kan Tubantia echter niet worden aangerekend. Niet alleen heeft Bunte zelf tegenover Tubantia verklaard dat hij aangifte wilde doen van smaad, laster en bedreiging, maar dat is tegenover Tubantia – naar eigen zeggen van Tubantia – ook bevestigd door een bron binnen de politie. Nadien heeft Tubantia bovendien een kopie van de aangifte ontvangen. Er bestond dan ook voldoende feitelijke grondslag om daarover te publiceren.

Ook acht de Raad de privacy van klaagster niet verder aangetast dan in het kader van de berichtgeving noodzakelijk was. Daarbij is allereerst van belang dat klaagster zelf de publiciteit heeft gezocht met een bericht op Facebook en voorkomt in een eerder artikel in Tubantia, waarin aandacht is besteed aan haar zorgen over de pony en haar zoektocht naar de eigenaar. Het is vervolgens voor de lezer nieuwswaardig om te weten dat de eigenaar zich heeft gemeld en van mening is dat de pony goed wordt verzorgd. Ook is nieuwswaardig dat een goedbedoeld bericht op Facebook voor de eigenaar negatieve gevolgen kan hebben, waardoor hij zich zozeer aangevallen voelt dat hij aangifte heeft gedaan van smaad, laster en bedreiging.
Het is daarom maatschappelijk relevant om in de publicatie te vermelden dat aangifte tegen klaagster is gedaan en daarbij haar naam te vermelden. Klaagster is bovendien in de gelegenheid gesteld in dezelfde publicatie haar visie te geven op de aangifte. Dat zij om haar moverende redenen niet van die mogelijkheid gebruik heeft gemaakt, kan Tubantia niet worden tegengeworpen.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de klacht ongegrond is.

Relevante punten uit de Leidraad: A. en C.
Relevante eerdere conclusie: 2022/32

CONCLUSIE

De klacht is ongegrond.

Zo vastgesteld door de Raad op 3 november 2023 door mr. J.J. van Eck, voorzitter, L.M. van de Langenberg MSc, E.J. Schievink, drs. S.S. Sitalsing en M. Stenneke, leden, in tegenwoordigheid van mr. G.A. van de Sluis, plaatsvervangend secretaris.