Samenvatting
K. Borghouts en De Limburger
hebben in het artikel Met zout een beetje meer lucht voor oud-coronapati?nten
aandacht besteed aan klagers. In de publicatie is ook een citaat opgenomen van een longarts.
Vervolgens heeft De Limburger op verzoek van de longarts een rectificatie
geplaatst. Klagers maken bezwaar tegen die rectificatie; zij vinden dat zij
daarin als onbetrouwbaar zijn neergezet. Volgens de Raad is niet gebleken dat
de rectificatie feitelijk onjuist is. Borghouts en De Limburger hebben
journalistiek zorgvuldig gehandeld.
Conclusie van de Raad voor de Journalistiek
inzake de klacht van
X en Y (Z)
tegen
K. Borghouts en de hoofdredacteur van De Limburger
De heer W.Q.J.M. Orbons, jurist, heeft op 30 mei 2021 namens de heer X en mevrouw Y en mede namens hun onderneming Z (klagers) een klacht ingediend tegen mevrouw K. Borghouts en de hoofdredacteur van De Limburger (hierna gezamenlijk: De Limburger). Bij de beoordeling van de klacht is verder correspondentie van klagers en de heer Oostra, hoofdredacteur, betrokken van 4,10, 14 en 23 juni 2021.
De klacht is behandeld op de digitale zitting van de Raad van 2 juli 2021. Namens klagers was mevrouw Y aanwezig, vergezeld door Orbons. Aan de zijde van De Limburger zijn Borghouts en Oostra verschenen.
DE FEITEN
Op 6 mei 2021 is in de papieren editie van De Limburger een artikel van de hand van Borghouts verschenen met de kop “Met zout een beetje meer lucht voor oud-coronapati?nten”. De intro van het artikel luidt:
“Een toenemend aantal oud-coronapati?nten dat langdurig benauwdheidsklachten houdt, vindt de weg naar zouttherapie. “Alsof het elastiek rondom de borst even loslaat.””
Het artikel bevat onder meer de volgende passage:
“Sinds corona aan zijn opmars bezig is, is de belangstelling voor zouttherapie groeiende. In de praktijk in Herten komt een toenemend aantal cliënten vanwege lang aanhoudende coronalongklachten. Longarts Peter van Tilburg, verbonden aan het Tergooi ziekenhuis in Hilversum, is positief over de behandeling. ,,Droge zoutinhalaties middels een vernevelaar kunnen goed werken. Vooral bij patiënten met bronchiectasie?n (chronische, abnormale verwijdingen van de wand van de luchtwegen waardoor slijm niet goed wordt afgevoerd, red.) is het al een tijdje in gebruik. Het vermindert de kans op ontstekingen en zorgt dat het normale slijmtransport beter zijn gang kan gaan.””
Vervolgens is op 7 mei 2021 in de papieren editie van De Limburger het volgende bericht geplaatst onder de kop “Rechtgezet”:
“In het artikel ‘Met zout een beetje meer lucht voor oud-coronapati?nten’ in de krant van gisteren is een citaat opgenomen van longarts Peter van Tilburg. Dit had niet mogen gebeuren. Het citaat is aangeleverd door de eigenaar van [Z] [plaats]. Wij hebben verzuimd te controleren of het citaat daadwerkelijk afkomstig is van Van Tilburg en of het citaat te relateren is aan [Z] [plaats]. Dit blijkt niet het geval.”
DE STANDPUNTEN VAN PARTIJEN
Klagers stellen dat in de rechtzetting ten onrechte wordt gesuggereerd dat het citaat niet van de longarts afkomstig is. Op de website van het Longforum heeft de longarts in het citaat geantwoord op een vraag over zouttherapie. Het citaat gaat dus over longklachten, waarbij een relatie wordt gelegd met de techniek in een zoutgrot. Daarbij is de vestigingsplaats van de zoutgrot niet relevant. De longarts heeft geen afstand genomen van zijn antwoord op de vraag.
Verder voeren klagers aan dat het volgens het citaatrecht niet noodzakelijk is dat de journalist zelf met de betreffende persoon spreekt. Dit heeft de Ombudsman van De Limburger ook bevestigd.
Klagers menen dat zij in de rechtzetting ten onrechte als onbetrouwbaar worden afgeschilderd. Het bericht heeft voor onzekerheid bij Covid-19 patiënten gezorgd, waardoor zij inkomsten derven. Daarom moet een nieuwe rectificatie worden geplaatst, aldus klagers.
De Limburger stelt hier – eveneens samengevat – tegenover dat zij naar aanleiding van het artikel van 6 mei 2021 een telefoontje heeft ontvangen van een medewerkster van de longarts met het verzoek om het artikel te rectificeren, omdat hij niet achter het citaat stond. De Limburger voert aan dat het citaat afkomstig bleek te zijn van het Longforum, was gedaan in een andere context – te weten zouttherapie bij ernstige COPD – en dateert van tien jaar geleden. De Limburger is van mening dat zij haar lezers op het verkeerde been heeft gezet door een citaat te publiceren zonder dat zij de longarts heeft gesproken. Het citaatrecht staat hier los van; als in een artikel een verkeerde indruk is gewekt dan is het de verantwoordelijkheid van de hoofdredacteur om een rectificatie te plaatsen. Volgens De Limburger heeft zij het verzuim in het vervolgbericht rechtgezet. Het is duidelijk dat het verzuim enkel betrekking heeft op De Limburger en niet op klagers. Van het in diskrediet brengen van klagers is dan ook geen sprake, aldus De Limburger.
BEOORDELING VAN DE KLACHT
In de rechtzetting van 7 mei 2021 is duidelijk vermeld dat De Limburger heeft verzuimd om te controleren dat het citaat afkomstig is van de longarts en of het citaat betrekking heeft op de zoutgrot van klagers.
Door de – wellicht wat ongelukkige – formulering, met de uitdrukkelijke vermelding dat het citaat is aangeleverd door klagers, kan niet worden uitgesloten dat sommige lezers het bericht zo opvatten dat klagers het citaat hebben verzonnen.
Van een feitelijke onjuistheid in het bericht is echter niet gebleken. Er is geen zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie gegeven, dat daarmee geen sprake meer is van waarheidsgetrouwe berichtgeving.
Het voorgaande leidt tot de conclusie dat De Limburger journalistiek zorgvuldig heeft gehandeld.
Relevant punt uit de Leidraad: A.
Relevante eerdere conclusie: RvdJ 2018/8
CONCLUSIE
K. Borghouts en De Limburger hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.
Zo vastgesteld door de Raad op 14 september 2021 door mw. mr. J.W. Bockwinkel, voorzitter, mw. dr. J. Luttikhold, H.P.M.J. Schneider, mw. M. Stenneke en mw. M. Thie, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris, en mr. G. Kamminga, plaatsvervangend secretaris.