Het kan taai touwtrekken zijn met mensen die geen publiciteit willen. Hoe houd je stand?
De ondernemer blijft het liefst uit de publiciteit: ‘Je koopt er namelijk letterlijk niets voor’. Maar hij is te bekend in de wereld van het vastgoed en daarbuiten om anoniem te zijn. Hij heeft opvallende objecten in portefeuille: prestigieuze kantoren, winkels, discotheken, horeca, een pretpark, schaatsbaan en voetbalstadion. In de laatste Quote 500 wordt zijn vermogen geschat op 250 miljoen euro. Hij heeft de naam hard te knokken voor zijn belangen, waarbij hij conflicten niet uit de weg gaat.
De regionale krant De Gooi- en Eemlander benadert hem in augustus vorig jaar voor een interview voor een portret – de ondernemer is geboren en getogen in het Gooi waar hij nog veel belangen heeft. Het leidt tot een maandenlang touwtrekken en uiteindelijk een klacht bij de Raad voor de Journalistiek, waar hij anoniem wil blijven: zijn bedrijf is X en hij is Y.
Wie kennis neemt van de details, ziet de tactieken om onwelgevallige journalistieke aandacht te vermijden: tijdrekken, negeren, waarschuwen, druk opvoeren, voorwaarden stellen, meer tijd rekken, nieuwe voorwaarden stellen, verregaande ingrepen eisen.
Y houdt de journalist eerst aan het lijntje. Hij wil best een interview geven, maar het komt de komende vier weken niet uit. Later reageert hij aanvankelijk niet meer op mails van de verslaggever. Dat verandert als de redactie meldt dat er sowieso een verhaal komt – zij is bezig met de research.
De ondernemer verandert van tactiek. Hij vraagt aan de journalist of het klopt dat ze vooral op zoek is naar verhalen over conflicten. Hij draagt een ‘positieve’ referentie aan en laat weten dat ze ook hem kunnen bellen. De journalist antwoordt: ‘Dank voor de tip. Liefst spreek ik ook met jou.’
Maar dan schuift Y een advocaat, gespecialiseerd in mediarecht, naar voren. Deze wil zoveel mogelijk informatie achterhalen over het artikel. Pas dan kunnen er afspraken over een interview gemaakt worden.
De krant komt hem tegemoet met een schets van de opzet, de gespreksonderwerpen, de verzekering dat het niet alleen om conflicten gaat en toezeggingen over inzage.
De advocaat is nog niet tevreden. Hij wil meer weten over ‘de toon’, welke geschillen aan bod komen, wie de andere bronnen zijn en of er ook partijen zijn benaderd ‘over positieve onderwerpen’. Overigens meldt hij dat Y voorlopig niet beschikbaar is. Hij snapt de haast niet – het gaat toch om oude kwesties?
Het geduld van de krant is op. De redactie stuurt op 4 december een concept. De tegenpartij wil meer tijd om te reageren, eist verwijdering van hele alinea’s en het overnemen van correcties. De Gooi- en Eemlander geeft meer tijd en neemt enkele opmerkingen over. Zij stuurt daarop een tweede concept, maar als Y en zijn advocaat opnieuw schrappingen verlangen is het klaar.
Het artikel verschijnt op 16 december 2023. Op 30 december ontvangt de Raad de klacht van Y – twee dagen voordat er een nieuwe regel van kracht wordt: wie kiest voor de Raad, ziet af van een gang naar de rechter.
De advocaat noemt meerdere klachtonderdelen: onzorgvuldig, misleidend, tendentieus, onvoldoende wederhoor, schending van privacy. De Raad voor de Journalistiek ziet het anders. Er valt de redactie niets te verwijten, over Y kun je van mening verschillen.
