Conclusies

De klacht gaat over het item “Erfenissen bron van familieruzies”. Daarin zijn beelden getoond van een interview met de zus van klagers over een binnen hun familie afgewikkelde erfenis. Kern van de klacht is dat ten onrechte geen wederhoor bij klagers is toegepast en dat ten onrechte is gemeld dat de oudste broer van de reportage op de hoogte is gesteld.
In een telefoongesprek voorafgaand aan de uitzending is in ieder geval met X besproken dat aandacht zou worden besteed aan de afwikkeling van de erfenis binnen de familie van klagers en dat de zus van klagers daarover aan het woord zou komen. Uit de lezingen van beide partijen volgt dat X heeft laten weten dat hij het geschil niet op televisie wilde uitvechten, dat hij het gesprek positief heeft afgesloten met de woorden “Ik hoop dat het haar heeft opgelucht” en dat hij de redactrice niet heeft gewaarschuwd voor de mogelijk door zijn zus gedane c.q. nog te uiten beweringen. Het gaat om een langdurig conflict tussen klagers en hun zus, zodat X had kunnen weten dat zijn zus een voor klagers onwelgevallig standpunt in zou nemen. Het had daarom op zijn weg gelegen om uit eigen beweging iets van zijn bezwaren naar voren te brengen, óók terwijl hij kennelijk de indruk had (al dan niet terecht) dat de reportage al was gemaakt. Het zou de redactie hebben gesierd als zij na het opnemen van het item – waardoor de inhoud en strekking van de uitlatingen van de zus van klagers kwamen vast te staan – nog op enigerlei wijze contact had opgenomen met klagers. Gezien alle omstandigheden kan het feit dat klagers niet inhoudelijk hebben gereageerd, echter de redactie niet worden verweten.

Klager maakt bezwaar tegen het artikel “Een opgeblazen zaak; De bedreiging van [X]”. Volgens klager is onjuist, eenzijdig en tendentieus over hem bericht en is onvoldoende wederhoor toegepast.
Volgens de Raad hebben verweerders voldoende aannemelijk gemaakt dat aanleiding bestond om te berichten over klager zoals zij hebben gedaan. Zij hebben uitgebreid bronnenonderzoek verricht voorafgaand aan de publicatie en voldoende onderscheid gemaakt tussen feiten, beweringen en meningen. Er is geen causaal verband gelegd tussen het beschreven rijksrechercheonderzoek naar klager en zijn vervroegde pensionering. Hoewel de vermelding van de vervroegde pensionering een enigszins negatieve connotatie heeft, is deze niet journalistiek onaanvaardbaar. Verder is niet gebleken dat het artikel relevante feitelijke onjuistheden bevat. Bovendien is aannemelijk geworden dat verweerders diverse pogingen hebben ondernomen om in het kader van wederhoor contact met klager te krijgen. Klager heeft niet betwist dat Van Beek hem herhaaldelijk heeft benaderd. Dat klager Van Beek, om hem moverende redenen, niet te woord heeft willen staan kan verweerders niet worden tegengeworpen.

De klacht betreft het artikel “X in cassatie om zorgfraude”, waarin is vermeld dat klager ‘minstens vijf miljoen euro [heeft] weggesluisd naar bankrekeningen ondermeer in Zwitserland’. Volgens klager is deze bewering onjuist en tendentieus, alsook schadelijk en grievend voor hem en zijn familieleden.
De Raad meent dat het op de weg van de krant had gelegen enige nuance aan te brengen, aangezien klager tot nu toe deels is vrijgesproken van de beschuldigingen. De passage waartegen klager bezwaar maakt, is te stellig. Volgens de uitspraak van het gerechtshof is klager niet veroordeeld voor het wegsluizen van een bedrag ter hoogte van vijf miljoen euro naar Zwitserse bankrekening(en). En ook contextueel gelezen leidt de uitspraak niet tot die stellige bewering. Bij de gemiddelde lezer is de indruk gewekt dat over vaststaande feiten is bericht. De uitspraak van het gerechtshof is veel genuanceerder dan de door verweerder gegeven samenvatting. Bovendien is nog geen sprake van vaststaande feiten, nu klager in cassatie gaat. De krant heeft ervoor gekozen om de uitspraak in eigen woorden samen te vatten. Hoewel dit de begrijpelijkheid ten goede kan komen, moet daarmee zorgvuldig worden omgegaan, zeker waar het gerechtelijke uitspraken betreft die met grote nauwkeurigheid van woordkeuze plegen te worden opgezet. Voorkomen moet worden dat de samenvatting van dien aard is dat daarmee een andere betekenis c.q. lading aan de feiten wordt gegeven, dan in de gebruikte bron. Voor zover de krant ervan overtuigd is dat klager zich wel degelijk heeft schuldig gemaakt aan het wegsluizen van miljoenen euro’s naar Zwitserse bankrekeningen, had verweerder duidelijk kenbaar moeten maken dat het zijn mening betreft. De krant had dit niet als feit mogen poneren. Met de formulering van het artikel is de krant onzorgvuldig geweest.

Klagers maken bezwaar tegen het artikel “Pestincident Montessorischool leidt tot nemen maatregelen”. Zij menen dat de publicatie onjuist, eenzijdig en tendentieus is en dat hen ten onrechte geen gelegenheid tot wederhoor is geboden.
Volgens de Raad stond het de journalisten vrij een artikel te schrijven waarin in hoofdzaak wordt belicht welke maatregelen de school(leiding) heeft genomen om nieuwe incidenten te voorkomen. De krant was niet gehouden een gedetailleerde reconstructie te publiceren over wat heeft plaatsgevonden op de school en/of het specifieke voorval waarbij de dochter van klagers was betrokken, nader te beschrijven. Dat voorval is kort, zakelijk en volledig geanonimiseerd aangehaald in een citaat van de directeur van de school. Het is daarom ook begrijpelijk en journalistiek aanvaardbaar dat klagers niet om wederhoor is gevraagd. Verder is niet gebleken dat bij de totstandkoming van het artikel sprake is geweest van een ontoelaatbare belangenverstrengeling. De Raad kan zich voorstellen dat klagers – vanwege hun betrokkenheid bij het onderwerp – zich niet (geheel) in de publicatie konden vinden. Verweerders zijn echter op een passende wijze omgegaan met de bezwaren van klagers. De (hoofd)redactie heeft klagers gevraagd of zij een ingezonden brief willen plaatsen en de bereidheid getoond de reactie van klagers in een vervolgartikel te verwerken. Aldus is een constructief voorstel gedaan om aan de bezwaren van klagers tegemoet te komen. Dat klagers hier geen gebruik van hebben willen maken kan verweerders niet worden verweten. Er is niet journalistiek onzorgvuldig ten opzichte van klagers gehandeld.

De klacht gaat over het artikel “Tien jaar Managementboekengala”. In het artikel wordt de heer Visser – directeur van Managementboek – geciteerd, die uitlatingen doet over klager. Het citaat bevat een weergave van wat Visser heeft ervaren van het gedrag van klager toen diens boek was genomineerd voor Managementboek van het Jaar. De uitlatingen zijn niet zodanig beschuldigend van aard dat klager daardoor wordt gediskwalificeerd. Verweerders hebben niet onzorgvuldig gehandeld door het citaat te publiceren zonder wederhoor bij klager toe te passen.

Klager is carrousellid en hij maakt bezwaar tegen het artikel “Logies bij strand Castricum stap dichterbij”. Volgens hem is ten onrechte vermeld dat hij zijn echtgenote zou hebben gesteund, toen haar de mond werd gesnoerd op de vergadering waarvan verslag is gedaan. Voor de lezer is voldoende duidelijk dat de publicatie een beschrijving bevat van wat Tromp tijdens de openbare bijeenkomst heeft ervaren en waargenomen. Niet is gesteld dat klager zich mondeling heeft geuit. De interpretatie van Tromp aan klagers reactie wordt in ieder geval ondersteund door een aantal verklaringen en waarnemingen van deelnemers aan de bijeenkomst. Niet aannemelijk is geworden dat een verkeerd beeld of onzorgvuldige beschrijving is gegeven van wat op de carrouselvergadering is gebeurd. Bij berichtgeving van feitelijke aard, zoals verslagen van openbare bijeenkomsten, behoeft de journalist in beginsel geen wederhoor toe te passen. Klager heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat het artikel zijn belang zodanig raakt dat wederhoor toch was geboden.

Het artikel “Roofreis op doktersrecept” gaat over de moeder en broer van klager. Zij zijn aangeduid met hun voornamen en initiaal van de achternaam. Verder zijn hun leeftijden, het beroep van de broer en de naam van de straat waarin hij woont vermeld. Op de foto’s bij het artikel is een dun balkje over hun ogen geplaatst. Klager vraagt zich af of een krant zoveel persoonlijke informatie mag verstrekken, zonder dat een veroordeling heeft plaatsgevonden. De Telegraaf heeft niet op de klacht gereageerd.
Volgens de Raad zijn de gezichten gemakkelijk herkenbaar gebleven. Door de combinatie van de foto’s en de vermelde gegevens kunnen de moeder en broer van klager eenvoudig worden geïdentificeerd en getraceerd buiten de kring van personen bij wie zij al bekend waren. Niet is gebleken van omstandigheden op grond waarvan dit journalistiek toelaatbaar moet worden geacht. De privacy van klagers moeder en broer is ongerechtvaardigd aangetast en verweerder heeft daarmee journalistiek onzorgvuldig gehandeld.

De klacht betreft een recensie op de website www.operanederland.nl over de door klager geschreven Duitstalige biografie “Joseph Schmidt – Sein Lied ging um die Welt”.
Verweerder heeft onweersproken gesteld dat hij niet tegen betaling meewerkt aan de inhoud van de website en ook overigens niet beroepsmatig handelt. Volgens de Raad is dan ook geen sprake van journalistieke werkzaamheden. De klacht heeft dus geen betrekking op een ‘journalistieke gedraging’, zodat de Raad niet bevoegd is daarover te oordelen.

Klager maakt bezwaar tegen het artikel “Het dossier Schulp tekent moreel echec kunstsector” met de onderkop “Klunzende en beunende cultuurpausen, wethouders en ambtenaren”.
Volgens de Raad is duidelijk dat aan het artikel een gedegen onderzoek van verweerders ten grondslag ligt. Vast staat ook dat drie van de vier in het artikel geuite ernstige beschuldigingen nooit aan klager zijn voorgelegd. De beschuldigingen zijn deels afkomstig van bronnen met welke klager zakelijk of anderszins in conflict is (geweest). Doorgaans kan niet worden uitgesloten dat de beschuldigde aantoonbaar kan weerleggen wat uit bronnenonderzoek naar voren komt of lijkt te komen. Het verweer dat in dit geval geen wederhoor kon worden toegepast omdat klager dan mogelijk ongemerkt veranderingen zou aanbrengen in diverse administraties van organisaties en overheidsinstanties – waar hij niet (meer) werkzaam is – acht de Raad niet steekhoudend. Door de beschuldigingen aan klagers adres te publiceren, zonder klager in de gelegenheid te stellen hierop te reageren, hebben verweerders journalistiek onzorgvuldig gehandeld.

Verzoeker heeft een klacht ingediend over de column “Herenleed”. De Raad heeft de klacht ongegrond verklaard (RvdJ 2013/19). Verzoeker heeft verzocht om herziening van deze uitspraak. Kern van het verzoek is dat verzoeker zich niet kan vinden in het oordeel van de Raad. Niet aannemelijk is geworden dat de Raad zijn uitspraak op basis van onjuiste constateringen heeft gedaan. Verzoeker somt in zijn verzoekschrift slechts een aantal feiten en bezwaren op die ten tijde van de beoordeling van de Raad reeds bekend waren en als zodanig zijn meegewogen bij de beoordeling van de klacht. Dat verzoeker zich niet kan vinden in het oordeel van de Raad is onvoldoende om een verzoek tot herziening gegrond te verklaren.