Conclusies

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht tegen Ontvoerd (RvdJ 2016/32) te herzien. Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

Voor RTV Utrecht bestond voldoende aanleiding om in het artikel “Huis-aan-huisblad DUIC slecht bezorgd” te berichten over de krant van DUIC (klaagster) zoals is gedaan. De berichtgeving was waarheidsgetrouw en controleerbaar. Verder was het journalistiek relevant om de bevindingen voor te leggen aan de adverteerders van klaagster. De Raad vindt het niet aannemelijk dat de motieven van de omroep niet integer zijn geweest. In zoverre heeft de omroep journalistiek zorgvuldig gehandeld. Hoewel de omroep in een vroeg stadium van haar onderzoek klaagster om een reactie heeft gevraagd, had zij klaagster nog voldoende gelegenheid moeten bieden voor aanvullend wederhoor. Dat is niet gebeurd. Bovendien heeft klaagster meer inhoudelijk gereageerd, dan is weergegeven in het artikel. Ten aanzien van het toepassen van wederhoor heeft de omroep daarom journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad doet de aanbeveling aan RTV Utrecht om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

Het Brabants Dagblad heeft in het artikel “Tilburgse organisator ‘nazibeurs’ doet aangifte van smaad” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over een aangifte tegen A.E.A.J. Graaff en AFVN-Bond van Antifascisten (klagers). De berichtgeving is vooral van feitelijke aard en daarom was toepassing van wederhoor niet nodig. Niet is gebleken dat het artikel relevante onjuistheden bevat of dat een vertekend beeld van de kwestie is geschetst. Op verzoek van klagers heeft de krant een reactie onder het artikel verwijderd, en daarmee adequaat gehandeld.

In een uitzending van het jeugdprogramma Welkom in de IJzeren Eeuw (NTR) met de titel ‘Arm en Rijk’ is aandacht besteed aan industrieel Z. Gezien de luchtige, humoristische toon van het programma, waarbij overdrijving als stijlmiddel niet wordt geschuwd, zijn met de aanduidingen ‘ergste uitbuiter’, ‘ergste slavendrijver van de 19e eeuw’ en ‘het kwade gezicht van de kinderarbeid’ geen grenzen van zorgvuldige journalistiek overschreden. Dit concludeert de Raad naar aanleiding van een klacht van X c.s., nabestaanden van Z. Wel meent de Raad dat de omroep onvoldoende inhoudelijk is ingegaan op de klacht en daarmee onzorgvuldig heeft gehandeld. De Raad doet de aanbeveling aan de omroep om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

Het Noordhollands Dagblad heeft in strijd met gemaakte afspraken het artikel “Burgemeester Bergen bedreigd” niet vooraf ter inzage aan de gemeente Bergen (klaagster) gestuurd. Bovendien heeft de krant in het artikel ten onrechte een verband gelegd tussen de bedreiging van de burgemeester en een in de gemeente lopende kwestie rond illegale bewoning. Hiermee heeft de krant journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad onthoudt zich van een oordeel over de handelwijze van journalisten M. Bergman en P.P. Schmaal. De Raad doet de aanbeveling aan het Noordhollands Dagblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

M. Bon en het Eindhovens Dagblad hebben in het artikel “Oud-bestuursleden stichting [Y] over voorzitter [X]: ‘Ze duldt geen tegenspraak’” een aantal ernstige beschuldigingen over X en Y (klagers) opgenomen. De Raad kan niet vaststellen of de concrete beschuldigingen voor wederhoor aan klagers zijn voorgelegd, maar constateert dat de publicatie ten aanzien van deze beschuldigingen geen specifieke reactie van klagers bevat. De Raad komt daarom tot de conclusie dat Bon en de krant journalistiek onzorgvuldig hebben gehandeld door de eventuele reactie van klagers niet adequaat in de publicatie te hebben verwerkt. De Raad doet de aanbeveling aan het Eindhovens Dagblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

In oktober 2014 heeft de heer E.H. van der Drift (klager) contact gehad met het Eindhovens Dagblad over een klacht tegen zijn voormalig advocaat en een naar aanleiding daarvan lopende tuchtrechtzaak. Vervolgens heeft klager de krant in mei 2016 een beslissing gestuurd van de Raad van Discipline, die de voormalig advocaat van klager een tweede maatregel heeft opgelegd, met het verzoek daarover te publiceren. De Raad voor de Journalistiek kan niet vaststellen dat de krant destijds aan klager heeft toegezegd aan een dergelijke beslissing aandacht te besteden en dat die belofte nu niet is nagekomen. Maar ook als een dergelijke toezegging wel zou zijn gedaan, dan nog heeft de krant niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld door daarop terug te komen. Aangezien een zeer ruime periode is verstreken, het om een nieuwe maatregel gaat en de zaak is toegespitst op de strijd tussen klager en zijn voormalig advocaat, mocht de krant besluiten niet tot publicatie over te gaan.

Omdat journalist B. Thimister (De Telegraaf) niet meedoet aan de procedure van de Raad voor de Journalistiek, heeft de Raad de klacht van Stichting de Toekomst voor jong en oud – h.o.d.n. (Dutch) Scorpions – niet inhoudelijk behandeld. De Raad gaat in deze situatie alleen tot behandeling van de klacht over in het bijzondere geval dat deze van algemene strekking of principieel belang is. Daarvan is hier niet gebleken.

M. Menger en het Noordhollands Dagblad hebben in het artikel “Liquidatie zonder sporen na te laten” een systeem willen blootleggen waarin een burgemeester eraan meewerkte om het  tijdens de oorlog liquideren van NSB’ers door het verzet na de oorlog administratief te verhullen. Daarbij hebben zij de vermoorde personen uit de anonimiteit willen halen. In dat verband is de grootvader van klager genoemd en is vermeld dat hij ‘altijd op jacht was naar mensen uit het verzet’. Menger en de krant hadden zich rekenschap moeten geven van de gevoelens bij de nabestaanden van de betrokken NSB’ers. De vergaande aantijgingen aan het adres van klagers grootvader zijn bovendien gebaseerd op indirecte aanwijzingen. Menger en de krant hebben dan ook journalistiek onzorgvuldig gehandeld door in de context van de berichtgeving de naam van de grootvader van klager te vermelden. Op verzoek van klager ziet de Raad af van de aanbeveling aan het Noordhollands Dagblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

E.J. Rozendaal heeft in een column op de website van de PZC onder de kop “Broodje aap” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan asociaal gebruik van sociale media. Het stond Rozendaal vrij om een relatie te leggen tussen racistische opmerkingen aan het adres van Sylvana Simons en Twitterberichten van P.A. de Boevere (klaagster) rond een bijeenkomst in Breskens over de komst van een asielzoekerscentrum. De column, die duidelijk ironisch is bedoeld, bevat geen journalistiek ontoelaatbare kwalificaties of vergelijkingen.