Conclusies

J. Born en EenVandaag hebben in radio- en televisie-uitzendingen van het item “Politie duwt kritische agenten ziektewet in” bericht over de (mogelijk) ontoelaatbare handelwijze van de politie bij het beëindigen van arbeidsrelaties met agenten. In dat verband is ook aandacht besteed aan de rol van klager als mediator. Aangezien klager niet voor het grote publiek in de uitzendingen herkenbaar is, wordt hij – objectief bezien – niet gediskwalificeerd. Het was dan ook niet nodig om wederhoor bij hem toe te passen. Dat de uitzendingen vervolgens door handelingen van derden alsnog tot klager herleidbaar zijn geworden, kan Born en EenVandaag niet worden aangerekend. Ten slotte heeft EenVandaag de klacht op zorgvuldige wijze afgehandeld.

T. Meeus, J. Chorus en NRC Handelsblad hebben in de columns “Een minister framen als terroristenvriend” en “De klikspaan in onszelf” aandacht besteed aan (een persbericht van) Likoed Nederland (klaagster). In de columns komen geen kwalificaties of vergelijkingen voor die, gezien de aard van de publicaties en gelet op de inhoud van het persbericht van klaagster, journalistiek ontoelaatbaar zijn. Het toepassen van wederhoor was in dit geval niet geboden en NRC was niet gehouden om de ingezonden brief van klaagster te plaatsen. Op deze punten hebben Meeus, Chorus en NRC Handelsblad journalistiek zorgvuldig gehandeld. Wel meent de Raad dat de hoofdredacteur onzorgvuldig heeft gehandeld door niet te reageren op de klacht. De Raad doet de aanbeveling aan NRC Handelsblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Stentor heeft in het artikel “Politie met getrokken pistool: ‘Liggen nu!’” een citaat van een anonieme bron opgenomen, waarmee de onjuiste indruk is gewekt dat klager als verdachte bij de kwestie was betrokken. In een vervolgbericht heeft de krant ondubbelzinnig duidelijk gemaakt dat – en waarom – de eerste publicatie niet juist was. De redactie heeft de concepttekst van dit bericht vooraf aan klager voorgelegd, die daarmee akkoord is gegaan. Er bestaat dan ook geen aanleiding voor het oordeel dat de rechtzetting niet passend is geweest. De Stentor heeft journalistiek zorgvuldig gehandeld.

AD De Dordtenaar heeft met de publicatie van het artikel “’[beroep] op dodenlijst van drugscriminelen’” journalistiek onzorgvuldig gehandeld, door daarin een combinatie van persoonsgegevens van klager op te nemen die maken dat hij voor een brede kring herkenbaar is. Waar de berichtgeving meer is dan een zakelijke mededeling, maar de nieuwswaarde (met name) wordt bepaald door specifieke persoonlijke omstandigheden kan het van belang zijn om extra terughoudend te zijn met het publiceren van persoonlijke gegevens. De krant had kunnen en moeten volstaan met een beperktere aanduiding van klager, zonder dat dit afbreuk zou hebben gedaan aan de inhoud en nieuwswaarde ervan. Daarbij neemt de Raad in aanmerking dat het kennelijk voor de krant ook duidelijk was, dat dit voor klager een gevoelige kwestie betrof. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan AD De Dordtenaar deze conclusie ruimhartig te publiceren.

J. Petiet, J. Olde Kalter en Vincent TV Producties B.V. hebben bij de voorbereiding van een uitzending van het televisieprogramma Foute Boel journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Zij hebben onder valse voorwendselen de heer S. Sari, als persoon en als directeur van Young Dominium Management B.V. (gezamenlijk klagers), naar een locatie gelokt ten einde hem daar te bevragen en daarvan opnamen te maken. Niet is gebleken dat deze werkwijze, in ieder geval op dat moment, noodzakelijk was om de kwestie aan de orde te stellen. Voor zover de klacht erop is gericht dat de reactie van klagers onvoldoende in de uitzending is c.q. zal worden verwerkt, onthoudt de Raad zich van een oordeel, omdat ten tijde van de behandeling van de klacht de uitzending (nog) niet had plaatsgevonden. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Vincent TV Producties om deze conclusie ruimhartig te publiceren.
Voor zover de klacht is gericht tegen Talpa TV Productions B.V. en Talpa Broadcasting Holding B.V. is de Raad niet bevoegd daarover te oordelen, omdat geen sprake is van eigen journalistieke gedragingen van deze organisaties.

H. den Ridder, J. Lazaroms en H. van der Kaa (BN DeStem) hebben in het artikel “Fakkers, bestuurder met enkele affaires” onvolledig bericht over de rol van F. Fakkers (klager) in een benoemingsprocedure bij het Werkvoorzieningsschap West Noord-Brabant (WVS) en over zijn vertrek bij deze organisatie. Bezien in het licht van de kop boven het artikel is hierdoor de integriteit van klager onnodig aangetast en heeft BN DeStem op deze punten journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Niet is gebleken dat het artikel verder relevante onjuistheden bevat. Voor zover klager bezwaar heeft gemaakt tegen andere passages, bestaat geen aanleiding voor de conclusie dat de krant ontoelaatbaar heeft gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan BN DeStem om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

A. Akkermans, R. Menkhorst en uitgeverij Querido Fosfor hebben journalistiek onzorgvuldig gehandeld door in het boek “Bibeb – Biechtmoeder van Nederland” een hoofdstuk ‘De Zoon’ op te nemen dat gaat over W.W.F. Schaper (klager), zonder dit vooraf aan hem ter inzage voor te leggen.
Verder was hun handelwijze zorgvuldig. Het is niet aannemelijk dat aan klager toezeggingen zijn gedaan over de wijze waarop de van hem verkregen informatie zou worden verwerkt en de rol die hij al dan niet in het boek zou spelen. Klager had er niet van uit mogen gaan dat hij geen rol zou spelen in het boek. Daarbij komt dat hij – met uitzondering van het hoofdstuk ‘De zoon’ – tijdig het conceptmanuscript heeft ontvangen met het verzoek om feitelijke onjuistheden te corrigeren. Dat klager hierop niet adequaat heeft gereageerd kan Akkermans, Menkhorst en Querido Fosfor niet worden tegengeworpen. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan uitgeverij Querido Fosfor om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

NRC Handelsblad heeft in het artikel “’Nepnieuws’ lobbyisten over hersendood vervuilt donordebat” niet journalistiek onzorgvuldig bericht over Comité Orgaandonatie Alert (klager). In de kop is de term ‘vervuilt’ ten onrechte niet tussen aanhalingstekens geplaatst. Dit geldt ook voor de term ‘onjuiste informatie’ in de passage “Actiegroep Comité Orgaandonatie Alert probeert met onjuiste informatie Eerste Kamerleden te overtuigen van het idee dat mensen die hersendood zijn niet echt dood zijn.” Deze omissies zijn echter niet van zodanige aard dat daarmee ontoelaatbaar is gehandeld. Uit het artikel blijkt dat de termen ‘nepnieuws’, ‘onjuiste informatie’ en ‘vervuilen’ worden toegeschreven aan geraadpleegde bronnen. De krant mocht de Gezondheidsraad en de Nederlandse Vereniging voor Neurologie als betrouwbaar en gezaghebbend beschouwen, en behoefde geen nader onderzoek te verrichten naar de verschillen van inzicht tussen deze instanties en klager. Bovendien is de reactie van klager adequaat in het artikel verwerkt.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie te herzien over een klacht van Stichting Christelijke Gemeente Nederland (verzoekster) tegen J. Dohmen, NRC Handelsblad en NRC.next (RvdJ 2018/6). Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad op basis van onjuiste constateringen tot zijn conclusie is gekomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

Het AD Utrechts Nieuwsblad heeft in het artikel “Nieuwegeinse gemeenteraad helemaal klaar met X” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan een vergadering van de gemeenteraad waar X (klaagster) deel van uitmaakt. Er is niet gebleken dat een vertekend beeld of onzorgvuldige beschrijving is gegeven van die raadsvergadering. Het toepassen van wederhoor was niet nodig, omdat het een verslag van een vergadering betrof.
De krant heeft ook zorgvuldig gehandeld met de publicatie van het vervolgartikel “’X wilde een publiek nummertje’”. De kop is een ingekort citaat van een bestuurskundige, dat in de tekst volledig is weergegeven. Daarmee is geen zodanig andere betekenis of lading aan het citaat gegeven, dat de kop als onnodig grievend moet worden beschouwd. Klaagster is vooraf om een reactie gevraagd. Door ervoor te kiezen niet inhoudelijk per e-mail te reageren, maar via Twitter, heeft klaagster geen adequaat gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot wederhoor. Dit kan de krant niet worden tegengeworpen.