Conclusies

AD Haagsche Courant heeft in het artikel “Cel voor ontvoering en mishandeling” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over een strafzaak waarbij klager is betrokken. Klager is veroordeeld voor het opzettelijk onttrekken van zijn kinderen aan het wettig over hen gestelde gezag. Dit wordt niet alleen in het gangbaar taalgebruik als ‘ontvoering’ aangeduid, maar tevens in de uitleg in het gezaghebbend Tekst & Commentaar Strafrecht en ook zo bedoeld in het Haags Kinderontvoeringsverdrag. Het gebruik van de term ‘ontvoering’ is derhalve journalistiek toelaatbaar. Het zou vollediger zijn geweest als in het artikel ook was vermeld dat klager ten aanzien van het hem tenlastegelegde feit 2 (het opzettelijk wederrechtelijk van de vrijheid beroven van zijn kinderen) was vrijgesproken. Dat dit niet is gebeurd, is echter niet onredelijk beschadigend voor klager.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie te herzien over een klacht van de heer G.J. van Dam (verzoeker) tegen Trouw (RvdJ 2018/16). Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad op basis van onjuiste constateringen tot zijn conclusie is gekomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie te herzien over een klacht van de Orde der Transformanten (verzoekster) tegen J. Mom, A. Rooijakkers en R. van Brakel, hoofdredacteur van Radio EenVandaag (AVROTROS) (RvdJ 2018/18). Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad op basis van onjuiste constateringen tot zijn conclusie is gekomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

De Limburger heeft journalistiek onzorgvuldig gehandeld met de publicatie van het artikel “‘Verering Sally Walvis onjuist’”, dat op de voorpagina is aangekondigd met de tekst “Rehabilitatie Sally Walvis blijft omstreden”. Hoewel niet is gebleken dat de krant bewust de geplande rehabilitatieceremonie heeft willen frustreren, vond de publicatie plaats op een uiterst ongelukkig moment. Bovendien is het gebruik van de term ‘omstreden’ onjuist en onnodig grievend voor de heer drs. G.P. van der Vorst en mevrouw drs. B.B. Yazar-Walvis (klagers). Daarbij komt dat ten onrechte geen wederhoor is toegepast. De krant heeft dit laatste overigens erkend en daarvoor haar excuses aangeboden.
Verder vindt de Raad ook de afhandeling van de klacht onvoldoende zorgvuldig. Uitgangspunt is dat de redactie op passende wijze en zo snel mogelijk dient te rectificeren. Deze norm is niet beperkt tot het rechtzetten van feitelijke onjuistheden. In dit geval heeft Van der Vorst op voorstel van de redactie gereageerd in een ingezonden brief. Onder de gegeven omstandigheden had de redactie daarmee ruimhartiger moeten omgaan. Niet valt in te zien waarom de laatste versie van de brief niet is geplaatst.  
Voor zover de klacht zich richt tegen het hergebruik van een foto, acht de Raad zich onbevoegd over daarover te oordelen.
De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan De Limburger deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Monitor (KRO-NCRV) heeft in de uitzending “Is de vrijheid van onderwijs doorgeslagen?” op  journalistiek onzorgvuldige wijze bericht over de democratische school DOE040 (klaagster). Het stond De Monitor vrij om met een ironische aanzet aandacht te besteden aan de negatieve gevolgen van de beperkte regelgeving voor particulier onderwijs in het algemeen. In uitzending ligt de focus echter voor een belangrijk deel op klaagster, waarbij zij onder meer is beschuldigd van ‘emotionele mishandeling’. De redactie heeft zonder nader onderzoek, waarop klaagster had aangedrongen, de beschuldigingen naar voren gebracht. Bovendien is de reactie van klaagster niet adequaat in de uitzending verwerkt, waardoor de berichtgeving niet in balans was. Met de algemene verwijzing naar verdere informatie op de website van De Monitor is die balans onvoldoende hersteld. Ten slotte is ten onrechte de indruk gewekt dat (ook) klaagster niet heeft willen meewerken en de redactie niet te woord heeft willen staan. Dit heeft de negatieve beeldvorming over klaagster ongerechtvaardigd versterkt. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan De Monitor deze conclusie ruimhartig te publiceren.

NRC Handelsblad heeft in een reeks artikelen bericht over de rol van de heer K. Zuidhof (klager) als lobbyist bij de parlementaire besluitvorming ten aanzien van het toelaten van een geneesmiddel tot het verzekerde pakket. Daarbij is uitvoerig bericht over klachten die in dat verband tegen klager waren ingediend bij de Beroepsvereniging van Public Affairs en de aanstaande behandeling daarvan door de interne Klachtencommissie. Vanwege de door de krant gekozen insteek van haar berichtgeving – met een centrale rol voor klager – had het op haar weg gelegen om tevens aandacht te besteden aan de oordelen en nuanceringen van de Klachtencommissie. Doordat dit niet is gebeurd, is de berichtgeving niet evenwichtig. Dit leidt tot de conclusie dat de krant journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan NRC Handelsblad deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Volkskrant heeft niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld door zonder voorafgaand onderzoek en toepassing van wederhoor het stuk “Sarah Sluimer reageert in dit opiniestuk op #metoo: We beschermen ze, de mannen” te plaatsen. Voor de lezer is voldoende duidelijk dat dit stuk het persoonlijke verhaal van Sluimer behelst. Verder is onvoldoende aannemelijk dat de echtgenoot van klaagster voor het grote publiek in de publicatie identificeerbaar is.

A. Klinkenberg en het Brabants Dagblad hebben in het artikel met de kop “Raad van State wil niks meer horen van Wob-duo uit [plaatsnaam]” de term ‘Wob-duo’ gebruikt ter aanduiding van de heer X (klager) en mevrouw Y, die betrokken was bij de procedures waarover is bericht. Met de term is de onjuiste indruk gewekt dat klager en Y hebben samengewerkt in hun Wob-procedures. De kop van het online-artikel is dan ook terecht gewijzigd in “Raad van State wil niks meer horen van [plaatsnaam] Wob’er Y”. Dat de term ‘Wob-duo’ niet ook in de tekst is aangepast, betekent niet dat daarmee onzorgvuldig is gehandeld. De Raad vindt het gebruik van deze term, alle omstandigheden in aanmerking genomen, niet onredelijk beschadigend voor klager. Klinkenberg en het Brabants Dagblad hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld. De Raad heeft de klacht tegen P. Driessen niet inhoudelijk behandeld.

V. van der Kooi en het Eindhovens Dagblad hebben in het artikel “Kiesraad: Niks mis met registratie Groenen” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over een bestuursrechtelijke procedure waarbij J.M. van Kessel (klager) is betrokken. De uitspraak van de Raad van State is op een journalistiek juiste wijze vertaald. Ook verder is niet gebleken dat een vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie is gegeven.

W. Heck, A. Kouwenhoven en NRC Handelsblad hebben in het artikel “Pro-Russische activisten proberen in Nederland de publieke opinie te bespelen” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over mevrouw O.A. Plotnikova (klaagster). Niet kan worden geconcludeerd dat het artikel relevante onjuistheden over klaagster bevat en er is geen sprake van zodanige grievende kwalificaties van klaagster, dat daarmee haar belangen onevenredig zouden zijn geschaad. Bovendien is klaagster gelegenheid tot wederhoor geboden, maar zij heeft van die gelegenheid geen gebruik gemaakt.
Klaagster heeft geen rechtstreeks belang bij haar klacht voor zover deze is gericht tegen berichtgeving over Die Einheit. De Raad heeft daarom de klacht op dit punt niet inhoudelijk behandeld.