Conclusies

Nieuwe Revu heeft niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld met de wijze waarop zij heeft gereageerd op e-mails van klager, naar aanleiding van zijn verzoek om aandacht te besteden aan zijn verhaal. Een redactie is vrij in de selectie van nieuws en behoeft haar keuze ter zake niet te verantwoorden. Dat klager zich onfatsoenlijk bejegend en niet serieus genomen voelt, is onvoldoende voor de conclusie dat de handelwijze van Nieuwe Revu journalistiek onzorgvuldig is geweest.

BN DeStem heeft in het bericht “Uitspraak Raad voor de Journalistiek over Fakkers” op journalistiek onzorgvuldige wijze aandacht besteed aan de conclusie van de Raad van 5 juli 2018 (RvdJ 2018/26). De Raad heeft expliciet beslist dat de krant op twee punten journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld. Door slechts aandacht te besteden aan één onzorgvuldigheid en daarna te vermelden “Volgens de Raad is niet gebleken dat het artikel verder relevante onjuistheden bevat.” heeft de krant onvoldoende recht gedaan aan de conclusie van de Raad. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan BN DeStem om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

F. Hermans, de Gelderlander en het AD hebben in de artikelen “Weldoener of oplichter? FIOD doet onderzoek”, “Een man die gestopt moet worden?” en “Mahin Jankie, de man die gestopt moet worden?” bericht over M. Jankie, stichting Multidag Nijmegen, Coöperatie Multidag U.A. en stichting Multiculturele Dagverzorging (klagers). Voor zover de klachten betrekking hebben op het informeren van Jankie over de insteek van een interview met Hermans, de toepassing van wederhoor en het geven van inzage vooraf, is de Raad van oordeel dat op die punten niet journalistiek onzorgvuldig is gehandeld. Verder is de berichtgeving over het algemeen niet onjuist, onevenwichtig en/of tendentieus. Wel vindt de Raad dat met de zin ‘FIOD doet onderzoek’ in de hiervoor geciteerde kop alsmede met de passages in de artikelen waarin dat (vermeende) onderzoek aan de orde wordt gesteld, journalistiek onzorgvuldig is gehandeld. In de berichtgeving is geen inzicht gegeven in het verrichte onderzoek en het beschikbare bronnenmateriaal. Hierdoor is voor de lezers onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar waarop de informatie – die klagers in ernstige mate diskwalificeert – is gebaseerd. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan de Gelderlander en het AD deze conclusie ruimhartig te publiceren.

B. Schut en het Nieuw Israëlietisch Weekblad hebben in de artikelen “‘Pathologisch geval of gewoon fraudeur?’” en “Joods Nederland reageert geschokt” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over de heer J.D. Barth (klager). Uit de artikelen blijkt welke bronnen zijn geraadpleegd en hoe die bronnen in relatie staan tot klager, zodat de lezer de informatie op waarde kan schatten. Verder vinden de koppen voldoende grond in de artikelen. Daarbij komt dat klager voorafgaand aan de eerste publicatie de gelegenheid tot wederhoor is geboden. Dat hij heeft volstaan met zijn eerste reactie “Geen commentaar.” en daarop – ondanks de uitnodiging van Schut daartoe – niet is teruggekomen, komt voor zijn rekening. Vervolgens is in het tweede artikel klagers visie op de kwestie, aan Schut en het NIW kenbaar geworden uit een reactie van klager aan derden, verwerkt.
Ten slotte bestaat geen aanleiding voor het oordeel dat Schut op ontoelaatbare wijze op zijn Twitter-account naar de publicaties heeft verwezen.

RN7 (Stichting Waalstad Media) heeft in het artikel “Grote hoeveelheid auto’s zorgt voor irritatie in buurt zorgondernemer Jankie” op journalistiek onzorgvuldige wijze bericht over M. Jankie, stichting Multidag Nijmegen, Coöperatie Multidag U.A. en stichting Multiculturele Dagverzorging (klagers), door zonder deugdelijke grondslag en behoorlijke toepassing van wederhoor te vermelden dat  Jankie ‘wordt beschuldigd van grootschalige zorgfraude’.
Verder vindt de Raad het niet ontoelaatbaar dat Jankie als ‘zorgondernemer’ is aangeduid en dat zijn persoonlijke gegevens zijn vermeld.
De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan RN7 deze conclusie ruimhartig te publiceren.

Gestalkt (Skyhigh TV) heeft in een aflevering van haar programma op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan een kwestie waarbij klager is betrokken. Er is geen zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van die kwestie gegeven, dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving. Voorafgaand aan de uitzending heeft klager de gelegenheid gekregen om inhoudelijk te reageren, maar dat heeft hij niet gedaan. Dat zijn verhaal niet in de uitzending is verwerkt, komt daarom voor zijn rekening. Voor de gemiddelde kijker is bovendien voldoende duidelijk dat klager een andere visie heeft op de gebeurtenissen. Klager is alleen aangeduid met zijn voornaam en leeftijd, en zijn portret is geblurd. Van een ongerechtvaardigde aantasting van zijn privacy is dan ook geen sprake.

S. van Loosdregt, B. Hetebrij, T. van de Keuken en De Monitor (KRO-NCRV) hebben in een artikelenreeks en in de uitzending “Chronisch vermoeid” aandacht besteed aan de ziekte ME/CVS. Naar aanleiding van een oproep op de website van De Monitor aan patiënten en ervaringsdeskundigen om hun kennis en ervaring te delen, hebben klagers de redactie van informatie voorzien. In aanmerking genomen dat de journalist en zijn redactie vrij zijn in de selectie van nieuws, is geen sprake van berichtgeving die zo apert eenzijdig, onvolledig en/of feitelijk onjuist is, dat het door klagers aangedragen materiaal in de artikelen en/of de uitzending verwerkt had moeten worden. Hieraan doet niet af dat een van de klagers is benaderd met de mededeling dat de redactie het voornemen had in de uitzending aandacht te besteden aan diens dochter. Het is te betreuren dat het contact met hem niet ideaal is verlopen. Er is echter geen aanleiding voor de conclusie dat op dit punt journalistiek onzorgvuldig is gehandeld. Dit leidt ertoe dat klagers niet als rechtstreeks belanghebbenden kunnen worden aangemerkt ten aanzien van hun klachten over de inhoud van de berichtgeving waarin zij niet zijn genoemd. De Raad heeft de klachtonderdelen betreffende die berichtgeving daarom niet inhoudelijk behandeld.
Verder is de Raad van oordeel dat in de artikelen “Opvallend veel onderzoek naar ME/CVS door familieleden van patiënten” en “De Monitor reageert op kritiek uitzending ME/CVS” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht is besteed aan (kritiek van) klagers. Het gebruik van de aanduiding ‘criticaster’ is niet van zodanige aard dat daarmee journalistiek ontoelaatbaar is gehandeld. De Monitor heeft evenwichtig en serieus op de kritiek gereageerd. De redactie behoefde zich niet specifiek tegenover klagers te verantwoorden en op al hun kritiekpunten in te gaan. Dat klagers zich niet in de reactie kunnen vinden, is onvoldoende voor de conclusie dat de publicatie jegens hen onzorgvuldig is geweest.

S. Sonnemans en AD Rotterdams Dagblad hebben in het artikel “Drugsbaas laat een spoor van ellende achter” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over klager in relatie tot mensen uit zijn directe omgeving. Er is sprake van een weergave van wat op zittingen van verschillende rechtszaken aan de orde is geweest, waarbij feitelijke achtergrondinformatie is verstrekt. Het toepassen van wederhoor was niet nodig.
Verder heeft klager bezwaar gemaakt tegen het niet-verwijderen van persoonsgegevens uit online artikelen van 10 juni 2015 en 18 januari 2018. Ten aanzien van het laatst bedoelde artikel is niet gebleken van bijzondere omstandigheden op grond waarvan de krant had moeten overgaan tot het verwijderen van de (niet volledig vermelde) naam van klager. In het artikel van 10 juni 2015 is echter ook de naam vermeld van de straat waarin klager woont. De persoonlijke veiligheid van klager en zijn familie is hier in het geding. Bovendien is extra zorgvuldigheid geboden, gezien de eerdere ‘vergismoord’ op een onschuldige burger die vlakbij klager woonde. De straatnaam kan uit het online artikel verwijderd worden, zonder dat daardoor de betrouwbaarheid van de gearchiveerde berichtgeving wordt aangetast. Door dit na te laten heeft de krant op dit punt journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad doet de aanbeveling aan AD Rotterdams Dagblad om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.

Zembla (BNNVARA) heeft in de uitzending “De prijs van het goedkope medicijn” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan medicijnfabrikant Aurobindo. Naar aanleiding van de klacht van Aurobindo Pharma B.V. en APL Healthcare Limited (klagers) concludeert de Raad dat Zembla grondig onderzoek heeft verricht en daarbij diverse bronnen heeft geraadpleegd. Er bestond dan ook een deugdelijke basis voor de in de uitzending aan het adres van Aurobindo geuite beschuldigingen. Er is geen zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie gegeven, dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving. Verder zijn de diverse beschuldigingen gedetailleerd voor wederhoor voorgelegd. Het had op de weg van Aurobindo gelegen om gedegen inhoudelijk te reageren en daarmee de voorgenomen berichtgeving te nuanceren. Dat zij heeft volstaan met een algemene reactie komt voor haar rekening. Bovendien is die reactie adequaat in de uitzending verwerkt en volledig op de website van Zembla gepubliceerd.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht tegen W. Heck en NRC Handelsblad (RvdJ 2018/45) te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.