Conclusies

W. Maresch heeft in zijn boek “Dwars door Dieren – Hoe de Traverse tot stand kwam” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan J.A. Zijlstra (klager). Het stond Maresch vrij om de foto van klager met bijschrift te plaatsen in een meer algemene context, zonder daarbij de achtergronden te belichten van de actie waaraan klager destijds had deelgenomen. Verder is het gebruik van de term ‘criticaster’ niet ontoelaatbaar, nog daargelaten dat die aanduiding niet specifiek betrekking heeft op klager.
Voor zover klager bezwaar heeft tegen het niet-vermelden van twee personen in het boek, kan hij niet als rechtstreeks belanghebbende worden beschouwd. Dit klachtonderdeel is daarom niet inhoudelijk behandeld.

W. Groeneveld, Sikkom.nl, Dagblad van het Noorden en NDC mediagroep B.V. (gezamenlijk: NDC) hebben in diverse publicaties aandacht besteed aan de handelwijze van Woldring United B.V., J.J. Woldring, F. Woldring en M. Riegman (klagers).
Publicaties op Sikkom.nl
Hoewel de berichtgeving op Sikkom.nl op sommige punten zwaar is aangezet, is daarmee niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Er bestond voldoende aanleiding om over klagers te berichten op de wijze zoals is gedaan. J.J. Woldring en Woldring United kunnen in de berichtgeving vereenzelvigd worden. Niet is aannemelijk geworden dat klagers ten onrechte of onjuist zijn geciteerd. Verder is niet gebleken dat de publicaties relevante onjuistheden bevatten dan wel onnodig grievend zijn. Voorafgaand aan de publicatie van 7 november 2018 is aan klagers  herhaaldelijk de mogelijkheid van wederhoor geboden. De omstandigheid dat klagers hebben volstaan met een algemene reactie en de mogelijkheid dat zij de impact van de berichtgeving niet goed hebben overzien, dienen voor hun rekening te komen. De algemene reactie van klagers is bovendien adequaat in het artikel verwerkt. Gezien de opstelling van klagers is het niet onzorgvuldig dat Groeneveld klagers niet meer heeft benaderd voorafgaand aan de publicatie van 27 november 2018.
Publicatie van Dagblad van het Noorden
Ten onrechte is als feit gepresenteerd, althans is sterk de indruk gewekt, dat de Huurcommissie zich heeft uitgelaten over de vermeende ‘constructie’ die door klagers zou worden toegepast – te weten: verplichte koppelverhuur van woonruimte met parkeerplaats – en die constructie als ontoelaatbaar heeft beoordeeld. Op dit punt is journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
Facebook-bericht Groeneveld
In een Facebook-bericht van 8 november 2018 heeft Groeneveld – weliswaar kort, maar niettemin duidelijk – als feit gepresenteerd dat ‘Woldring Verhuur misleidt, oplicht, intimideert en bedreigt’. Deze zeer vergaande beschuldigingen zijn verder niet onderbouwd of genuanceerd. Bovendien bevat het bericht geen reactie van klagers. De plaatsing van dit bericht is daarom eveneens journalistiek onzorgvuldig.
De Raad doet de aanbeveling om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren door Dagblad van het Noorden en op de Facebook-pagina van Groeneveld.

J. Olde Kalter en Vincent TV Producties B.V. hebben bij de voorbereiding van een uitzending van het televisieprogramma Foute Boel journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Zij hebben misbruik gemaakt van een afspraak tussen een freelance redacteur en de heer L. Hendriks (klager), ten einde Hendriks daarna met een draaiende camera te overvallen. Niet is gebleken dat de gevolgde werkwijze, in ieder geval op dat moment, noodzakelijk was om de kwestie aan de orde te stellen. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Vincent TV Producties om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

D. Appels en de Gelderlander hebben in het artikel “Herveldse makelaar verdacht van verduisteren erfenis tante” bericht over een civiele procedure waarbij klager is betrokken. Er is geen sprake van rechtbankverslaggeving. Appels en de Gelderlander hebben ten onrechte nagelaten wederhoor toe te passen. Met de kop is de indruk gewekt dat klager betrokken is bij een strafzaak, hetgeen niet het geval is. Die indruk wordt niet weggenomen door de inhoud van het artikel. Door de onjuiste vermelding dat klager zou hebben gehandeld in de hoedanigheid van makelaar, is hij ten onrechte professioneel gediskwalificeerd. In combinatie met de vermelding van de vestigingsplaats is daarmee bovendien de privacy van klager onnodig aangetast. Op deze punten hebben Appels en de Gelderlander journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
Voor zover klager heeft gesteld dat Appels heeft gedraaid over de bron van de informatie onthoudt de Raad zich van een oordeel. Verder was de handelwijze van Appels en de Gelderlander zorgvuldig. Zij waren – en zijn – bereid een vervolgartikel te publiceren. Klager heeft echter laten weten daar geen prijs meer op te stellen. Dit kan Appels en de Gelderlander niet worden verweten. Ten slotte is niet gebleken dat Appels zich heeft onttrokken aan zijn eigen verantwoordelijkheid.
De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan de Gelderlander deze conclusie ruimhartig te publiceren.

R. Zijlstra en E. Wijnholds (Dagblad van het Noorden) hebben in het artikel “Een rechter op de tennisbaan” ten onrechte de uitlatingen ‘asociale buitenlander’ en ‘jij hoort hier niet thuis’ aan klager toegeschreven. Zij hadden dit uit eigen beweging op passende wijze behoren recht te zetten, maar hebben dat niet gedaan. Zijlstra en Wijnholds hebben aldus journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Dagblad van het Noorden deze conclusie ruimhartig te publiceren.

NOS Nieuws heeft in een uitzending van het NOS Journaal en in het artikel “Armeense asielgezinnen laten zich nauwelijks uitzetten” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan Armeense asielzoekers. Dat concludeert de Raad voor de Journalistiek naar aanleiding van een klacht van de Federatie Armeense Organisaties Nederland (FAON). De berichtgeving is gebaseerd op een rapport van Solid Road, een organisatie die Armeense gezinnen helpt bij hun terugkeer. De parafrases en geselecteerde citaten zijn niet van dien aard dat daarmee een andere betekenis c.q. lading aan de feiten wordt gegeven, dan in de gebruikte bron. Aangezien het gaat om berichtgeving van feitelijke aard, was het toepassen van wederhoor niet nodig. Het had niet misstaan als – net als in het artikel – ook in de uitzending de nuancerende opmerking van het ministerie van Justitie en Veiligheid was verwerkt. Dat dit niet is gebeurd, maakt echter niet dat sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving.

NRC heeft met de publicatie van het artikel “’Ze hebben me verzonnen, puur om een kinderwens te vervullen’” niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Het artikel bevat een interview met de zus van klaagster over hun adoptie. De verwijzingen naar klaagster zijn journalistiek relevant, het artikel bevat geen beschuldigingen aan het adres van klaagster en zij is voor het grote publiek niet identificeerbaar. Vanwege de gevoeligheid van het onderwerp en de bijzondere naam van klaagster had NRC er beter aan gedaan de volledige naam van klaagster niet te vermelden in het oorspronkelijke artikel. Door die naam direct de volgende dag te verwijderen, heeft NRC die omissie voldoende hersteld. NRC heeft serieus en zorgvuldig op de klacht gereageerd.

Omdat klager de Raad voor de Journalistiek kennelijk niet erkent, heeft de Raad zijn klacht tegen L. Mascini en H. Schneider, hoofdredacteur van De Gooi- en Eemlander, over het artikel “Gele Hesjes-demonstratie bij Gooiland” niet inhoudelijk behandeld. Niet is gebleken dat de klacht van algemene strekking of principieel belang is, op grond waarvan de Raad de klacht zou moeten behandelen (analoge toepassing van artikel 9 lid 5 Reglement).

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2019/1 over een klacht van T. Herrema tegen de hoofdredacteur van Almere DEZE WEEK en Rodi Media B.V. (verzoekers) te herzien. De herzieningsprocedure staat alleen open voor media en journalisten die niet slechts formeel maar ‘daadwerkelijk’ in de zin van ‘effectief’ op de klacht hebben gereageerd. Verzoekers hebben dat echter niet gedaan.

H. Haveman, P. Berkhout en De Twentsche Courant Tubantia hebben – alle omstandigheden in samenhang bezien – op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan kritiek op een boek van klager, klagers bezwaren daarover en de handelwijze van de krant.
Het stond Haveman vrij om in het artikel “Historicus: ‘blunders’ in boek Kollen” over de kwestie te berichten. Klager is vooraf in de gelegenheid gesteld op de kritiek te reageren. Dat hij van die mogelijkheid geen adequaat gebruik heeft gemaakt, kan de krant niet worden tegengeworpen. De Raad vindt de kop een grensgeval. In het hoofdredactionele artikel “Harde kritiek doet boek over Kollen geen recht” heeft Berkhout echter met zoveel woorden duidelijk gemaakt dat de krant de kritiek heeft overgenomen ‘onder de te harde kop’. Het was beter geweest als de zin “Dat nog los van het feit dat het artikel zelf enkele fouten bevatte die te voorkomen waren geweest.” niet was geschrapt. Dat neemt niet weg dat met dit artikel voldoende recht is gedaan aan de bezwaren van klager.