Conclusies

EenVandaag heeft in de reportage “De burgemeester was in 2018 het doelwit van criminelen” aandacht besteed aan bedreigingen van burgemeesters. In die context zijn in het item “Burgemeester Houben gaat de strijd aan met de georganiseerde misdaad” de burgemeester en enkele inwoners van Voerendaal aan het woord gelaten. De Vereniging voor Sinti, Roma en Woonwagenbewoners (klaagster) heeft tegen dit item bezwaar gemaakt. De Raad vindt niet dat een vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie is gegeven, waardoor sprake is van niet-waarheidsgetrouwe, eenzijdige en/of tendentieuze berichtgeving. Het was journalistiek relevant om – kort – enkele beelden te tonen van (een inval bij) woonwagens. Van stigmatiserende berichtgeving is geen sprake.

M. Louhenapessy, N. Souisa en R. Hallatu hebben in het tijdschrift Marinjo het artikel “Overplaatsing van bung Johan Teterissa naar Nania in Ambon” gepubliceerd. Niet is vast komen te staan dat het artikel ten aanzien van klaagster relevante onjuistheden bevat. Er is geen sprake van een zodanige diskwalificatie van klaagster dat vooraf wederhoor bij haar had moeten worden toegepast. Bovendien heeft Marinjo achteraf aangeboden een weerwoord van klaagster te publiceren. In zoverre was de handelwijze journalistiek zorgvuldig.
Verder onthoudt de Raad zich van een oordeel over de vraag of met de vermelding van haar naam en plaatsing van haar foto de privacy van klaagster onevenredig is aangetast.

F. van Jole en Joop.bnnvara.nl (hierna gezamenlijk: JOOP) hebben in het artikel “Nederlandse psycholoog trekt opnieuw nazi-wetenschap uit de kast” aandacht besteed aan J. te Nijenhuis (klager). Er bestond voldoende aanleiding om met een kritische blik over klager te berichten. Het is duidelijk dat het artikel is gebaseerd op een opiniestuk van klager in Het Parool en eerdere uitlatingen van hem, die mede op grond van andere onafhankelijke bronnen door JOOP zijn geduid. Het artikel bestaat voor een groot deel uit deze analyse en is in zoverre journalistiek zorgvuldig.
Het voornaamste bezwaar van klager betreft de vraag of van de kop in samenhang met de intro de onjuiste suggestie uitgaat dat hij nazi-wetenschap bedrijft.
JOOP presenteert als feit dat klager in Het Parool ‘nazi-wetenschap’ tevoorschijn haalt (kop) en dat klager de hoge intelligentie van nazi-kopstukken roemt (intro). Door deze combinatie van kop en intro kan bij de gemiddelde lezer de indruk ontstaan dat klager zich bezig houdt met ‘nazi-wetenschap’ althans daar een voorstander van is. Voor deze suggestie biedt het opiniestuk van klager echter onvoldoende grond. Ook de rest van het artikel of het feit dat JOOP de wijze waarop klager omgaat met eugenetica verwerpelijk vindt, biedt hiervoor onvoldoende rechtvaardiging. Daarbij is de combinatie van kop met intro – gezien de uitermate beladen, negatieve connotatie van de term ‘nazi-wetenschap’ – onnodig diffamerend voor klager. Daarom heeft JOOP op dit punt journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Joop.nl om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

LINDA. en Mood for Magazines B.V. hebben met de publicatie van het internetartikel “Ex-vriendin Dean Saunders over mishandeling: ‘Hij had me hartstikke dood kunnen slaan’” en de publicatie van het printartikel “’Hij had me hartstikke dood kunnen slaan’” niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Het is duidelijk dat de artikelen met name de persoonlijke visie van de ex-vriendin van de heer D.J. Saunders (klager) bevatten en dat feitelijke verslaglegging niet voorop staat. Uit het artikel volgt niet dat klager voor alle beschuldigingen is vervolgd en veroordeeld. Verder is van belang dat klager een publiek figuur is en zelf regelmatig de publiciteit zoekt. Het is journalistiek relevant dat zijn naam in het artikel is vermeld op de wijze zoals is gedaan. Zijn privacy is niet onevenredig aangetast.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht tegen H. Haveman, P. Berkhout en de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia (RvdJ 2019/28) te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

Boerderij heeft met de publicatie van het artikel “‘Het is geknald, de overname ging niet door’” niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Het artikel bevat het persoonlijke verhaal van de neef van klagers en zijn vrouw over een mislukte bedrijfsovername, waarbij klagers zijn betrokken. De publicatie betreft geen feitelijke verslaglegging over de kwestie. Het stond Boerderij vrij om aandacht te besteden aan het verhaal van de geïnterviewden op de wijze zoals zij heeft gedaan. Boerderij behoefde de informatie niet te verifiëren dan wel bij klagers wederhoor toe te passen. Daarbij weegt mee dat het artikel geen zware beschuldigingen aan het adres van klagers bevat en zij voor het grote publiek niet identificeerbaar zijn. Gezien het voorgaande behoefde Boerderij evenmin een weerwoord van klagers te plaatsen dan wel het artikel van de website te verwijderen.

B. Schut en het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) hebben met de publicatie van het artikel “The Rights Forum radicaliseert” journalistiek zorgvuldig gehandeld. Voor de lezer is duidelijk dat het NIW een opinieblad is en dat het artikel voornamelijk de visie van Schut bevat. Het ligt voor de hand dat het lezerspubliek de zinsnede ‘de Jodenhaat bij Denk’ opvat als een mening van Schut over (een aantal) leden van klaagster. Gelet op de specifieke signatuur van het NIW en de uitgesproken positie van klaagster in het publieke debat, zijn de belangen van klaagster in dit geval niet onevenredig geschaad.
Wel meent de Raad dat de hoofdredactie onzorgvuldig heeft gehandeld door niet (formeel) te reageren op de klacht. De Raad doet de aanbeveling aan het NIW om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

Omdat De Telegraaf niet meedoet aan de procedure van de Raad voor de Journalistiek, heeft de Raad een klacht tegen G. van Harskamp en De Telegraaf over het artikel “‘Planbureau moet cijfers over klimaatschade vlees snel bijstellen’” niet inhoudelijk behandeld. De Raad gaat in deze situatie alleen tot behandeling van de klacht over in het bijzondere geval dat deze van algemene strekking of principieel belang is. Daarvan is hier niet gebleken.

A. Stoffelen, C. de Vries en P. Remarque (de Volkskrant) hebben in het artikel “Zo gemakkelijk worden kwetsbare ouderen financieel gebruikt” met de bovenkop “Financieel misbruik ouderen” op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan een familiekwestie waarbij klager is betrokken. Klager heeft meegewerkt aan een interview over de ‘ontvoering’ van zijn moeder om haar gedwongen opname te voorkomen, waarin hij zelf de financiële perikelen van de kwestie aan de orde heeft gesteld. Bovendien wist hij dat Stoffelen ook andere partijen wilde horen. Klager had er daarom op bedacht kunnen en moeten zijn dat in de publicatie (mede) aandacht zou worden besteed aan die financiële perikelen, waarbij onwelgevallige uitlatingen over hem zouden worden gedaan. De Volkskrant behoefde klager niet opnieuw om toestemming voor publicatie te vragen. In de publicatie is duidelijk de visie van klager opgenomen en hij heeft het conceptartikel vooraf ter inzage ontvangen. Er is geen sprake van zodanig onjuiste en/of onvolledige berichtgeving, dat daardoor een vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie is gegeven. De verwijzing naar de nationaliteit van de echtgenote van klager is niet nodeloos grievend. Verder is van belang dat ter aanduiding van de betrokkenen, onder wie klager, gefingeerde namen zijn gebruikt. Het is onvoldoende aannemelijk dat klager voor het grote publiek identificeerbaar is geworden.

De Gelderlander heeft in het artikel “De enorme impact van een ongeval: ‘Voor hem een taakstraf, voor ons levenslang’” aandacht besteed aan een ongeluk waarbij klager, zijn ex-vrouw en hun twee minderjarige kinderen zijn betrokken. Het artikel bevat het verhaal van de ex-schoonmoeder van klager, die voorafgaand aan de publicatie de moeder van de kinderen daarbij heeft betrokken. De krant heeft dan ook niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld door het artikel te publiceren zonder de toestemming van klager en daarin de namen van de kinderen alsmede hun medische toestand te vermelden. De door klager gestelde feitelijke onjuistheden zijn als citaten toegeschreven aan zijn ex-schoonmoeder. Het artikel bevat geen beschuldigingen aan het adres van klager. Op dit punt is evenmin journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Dit wordt niet anders wanneer een nauwe band tussen de journaliste en de ex-schoonfamilie van klager zou bestaan, zoals klager stelt maar de Raad niet kan vaststellen.