Conclusies

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht van de Federatie Armeense Organisaties Nederland (FAON) tegen NOS Nieuws (RvdJ 2019/33) te herzien. Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

H.J. Korterink (journalist) en H. van Maar (uitgever) hebben in het boek “De Holleeders – Familiedans om een criminele erfenis” aandacht besteed aan klagers (een ex-vriendin van Willem Holleeder en haar toenmalige echtgenoot). De klacht heeft betrekking op de weergave van uitlatingen die diverse betrokkenen in het Holleeder-proces hebben gedaan. Bij berichtgeving van feitelijke aard is het toepassen van wederhoor in beginsel niet nodig. Voor een uitzondering op deze regel bestond in dit geval geen aanleiding. Het boek laat de lezer voldoende ruimte om de informatie op waarde te schatten. Bezien in de context van de hele publicatie is de hoofdstuktitel “Schijthoer” niet nodeloos grievend noch anderszins journalistiek onzorgvuldig. Niet is gebleken dat een zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave is gegeven van wat zich tijdens het Holleeder-proces heeft afgespeeld, dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving.
De privacy van klagers is niet onevenredig aangetast. Korterink en Van Maar mochten de passages over klagers publiceren op de wijze zoals zij hebben gedaan. Dat het mogelijk gaat om bijzaken die voor het strafproces niet relevant zijn, doet daaraan niet af. Journalisten zijn immers vrij in de selectie van wat ze publiceren. Met het aanbod van Korterink om met de ex-vriendin van Holleeder in gesprek te gaan en aandacht te besteden aan haar verhaal, heeft hij adequaat op de klacht gereageerd. Korterink en Van Maar hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.

De Groene Amsterdammer heeft in de rubriek ‘Voorbij het eigen gelijk’ een interview met Dominic Boot gepubliceerd onder de titel “Van Shell-directeur tot voorleesopa”. In het interview laat Boot zich ook uit over Buurtcentrum De Mussen (klager), waar hij als vrijwilliger heeft gewerkt. De publicatie behelst vooral het persoonlijke verhaal van Boot en zijn visie op verschillende gebeurtenissen in zijn leven – zoals zijn vertrek bij klager – en betreft geen feitelijke verslaglegging. De Groene Amsterdammer behoefde de uitlatingen van Boot niet te verifiëren dan wel bij klager wederhoor toe te passen. Er bestond voor De Groene Amsterdammer geen aanleiding om tot rectificatie over te gaan. Met het aanbod om een ingezonden brief van klager te publiceren heeft zij adequaat op de klacht gereageerd. De Groene Amsterdammer heeft journalistiek zorgvuldig gehandeld.

EenVandaag heeft in de reportage “De burgemeester was in 2018 het doelwit van criminelen” aandacht besteed aan bedreigingen van burgemeesters. In die context zijn in het item “Burgemeester Houben gaat de strijd aan met de georganiseerde misdaad” de burgemeester en enkele inwoners van Voerendaal aan het woord gelaten. De Vereniging voor Sinti, Roma en Woonwagenbewoners (klaagster) heeft tegen dit item bezwaar gemaakt. De Raad vindt niet dat een vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie is gegeven, waardoor sprake is van niet-waarheidsgetrouwe, eenzijdige en/of tendentieuze berichtgeving. Het was journalistiek relevant om – kort – enkele beelden te tonen van (een inval bij) woonwagens. Van stigmatiserende berichtgeving is geen sprake.

M. Louhenapessy, N. Souisa en R. Hallatu hebben in het tijdschrift Marinjo het artikel “Overplaatsing van bung Johan Teterissa naar Nania in Ambon” gepubliceerd. Niet is vast komen te staan dat het artikel ten aanzien van klaagster relevante onjuistheden bevat. Er is geen sprake van een zodanige diskwalificatie van klaagster dat vooraf wederhoor bij haar had moeten worden toegepast. Bovendien heeft Marinjo achteraf aangeboden een weerwoord van klaagster te publiceren. In zoverre was de handelwijze journalistiek zorgvuldig.
Verder onthoudt de Raad zich van een oordeel over de vraag of met de vermelding van haar naam en plaatsing van haar foto de privacy van klaagster onevenredig is aangetast.

F. van Jole en Joop.bnnvara.nl (hierna gezamenlijk: JOOP) hebben in het artikel “Nederlandse psycholoog trekt opnieuw nazi-wetenschap uit de kast” aandacht besteed aan J. te Nijenhuis (klager). Er bestond voldoende aanleiding om met een kritische blik over klager te berichten. Het is duidelijk dat het artikel is gebaseerd op een opiniestuk van klager in Het Parool en eerdere uitlatingen van hem, die mede op grond van andere onafhankelijke bronnen door JOOP zijn geduid. Het artikel bestaat voor een groot deel uit deze analyse en is in zoverre journalistiek zorgvuldig.
Het voornaamste bezwaar van klager betreft de vraag of van de kop in samenhang met de intro de onjuiste suggestie uitgaat dat hij nazi-wetenschap bedrijft.
JOOP presenteert als feit dat klager in Het Parool ‘nazi-wetenschap’ tevoorschijn haalt (kop) en dat klager de hoge intelligentie van nazi-kopstukken roemt (intro). Door deze combinatie van kop en intro kan bij de gemiddelde lezer de indruk ontstaan dat klager zich bezig houdt met ‘nazi-wetenschap’ althans daar een voorstander van is. Voor deze suggestie biedt het opiniestuk van klager echter onvoldoende grond. Ook de rest van het artikel of het feit dat JOOP de wijze waarop klager omgaat met eugenetica verwerpelijk vindt, biedt hiervoor onvoldoende rechtvaardiging. Daarbij is de combinatie van kop met intro – gezien de uitermate beladen, negatieve connotatie van de term ‘nazi-wetenschap’ – onnodig diffamerend voor klager. Daarom heeft JOOP op dit punt journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Joop.nl om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

LINDA. en Mood for Magazines B.V. hebben met de publicatie van het internetartikel “Ex-vriendin Dean Saunders over mishandeling: ‘Hij had me hartstikke dood kunnen slaan’” en de publicatie van het printartikel “’Hij had me hartstikke dood kunnen slaan’” niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Het is duidelijk dat de artikelen met name de persoonlijke visie van de ex-vriendin van de heer D.J. Saunders (klager) bevatten en dat feitelijke verslaglegging niet voorop staat. Uit het artikel volgt niet dat klager voor alle beschuldigingen is vervolgd en veroordeeld. Verder is van belang dat klager een publiek figuur is en zelf regelmatig de publiciteit zoekt. Het is journalistiek relevant dat zijn naam in het artikel is vermeld op de wijze zoals is gedaan. Zijn privacy is niet onevenredig aangetast.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht tegen H. Haveman, P. Berkhout en de hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia (RvdJ 2019/28) te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

Boerderij heeft met de publicatie van het artikel “‘Het is geknald, de overname ging niet door’” niet journalistiek onzorgvuldig gehandeld. Het artikel bevat het persoonlijke verhaal van de neef van klagers en zijn vrouw over een mislukte bedrijfsovername, waarbij klagers zijn betrokken. De publicatie betreft geen feitelijke verslaglegging over de kwestie. Het stond Boerderij vrij om aandacht te besteden aan het verhaal van de geïnterviewden op de wijze zoals zij heeft gedaan. Boerderij behoefde de informatie niet te verifiëren dan wel bij klagers wederhoor toe te passen. Daarbij weegt mee dat het artikel geen zware beschuldigingen aan het adres van klagers bevat en zij voor het grote publiek niet identificeerbaar zijn. Gezien het voorgaande behoefde Boerderij evenmin een weerwoord van klagers te plaatsen dan wel het artikel van de website te verwijderen.

B. Schut en het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) hebben met de publicatie van het artikel “The Rights Forum radicaliseert” journalistiek zorgvuldig gehandeld. Voor de lezer is duidelijk dat het NIW een opinieblad is en dat het artikel voornamelijk de visie van Schut bevat. Het ligt voor de hand dat het lezerspubliek de zinsnede ‘de Jodenhaat bij Denk’ opvat als een mening van Schut over (een aantal) leden van klaagster. Gelet op de specifieke signatuur van het NIW en de uitgesproken positie van klaagster in het publieke debat, zijn de belangen van klaagster in dit geval niet onevenredig geschaad.
Wel meent de Raad dat de hoofdredactie onzorgvuldig heeft gehandeld door niet (formeel) te reageren op de klacht. De Raad doet de aanbeveling aan het NIW om deze conclusie ruimhartig te publiceren.