Conclusies

S. Keukenkamp en de Stentor hebben in het artikel “Wiet en pillen op Lowlands in Biddinghuizen: Genoeg drugs, maar ook geen Sziget-achtige toestanden” aandacht besteed aan drugsgebruik op het festival Lowlands. In dat verband zijn de volledige namen van klagers en hun woonplaats vermeld, waarbij een foto van hen is geplaatst. De Raad laat in het midden of klagers aanvankelijk toestemming hebben gegeven tot het publiceren van hun achternamen, nu de standpunten van partijen daarover lijnrecht tegenover elkaar staan en de Raad niet kan vaststellen welk standpunt juist is. Dat neemt niet weg dat Keukenkamp en de Stentor hadden moeten voldoen aan het verzoek van klagers tot verwijdering van hun achternamen uit het online artikel. Met het gepubliceerd houden van die achternamen wordt de privacy van klagers verder aangetast dan in het kader van de berichtgeving redelijkerwijs noodzakelijk is. Daarbij is relevant dat klagers in verband worden gebracht met strafbare feiten. Door het verzoek van klagers af te wijzen hebben Keukenkamp en de Stentor journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan de Stentor om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

S. Rietveld en Zembla (gezamenlijk: Zembla) hebben in de uitzending “Bankieren voor Moskou” bericht over (vermeende) betrokkenheid van Nederlandse banken en ondernemingen bij internationale witwaspraktijken in het algemeen en over een onderneming waarvan klager in het verleden medeaandeelhouder is geweest in het bijzonder. De uitzending is toegespitst op klager, waarbij is vermeld dat hardnekkige geruchten bestaan over zijn betrokkenheid bij het witwassen van crimineel geld en dat hij zou hebben samengewerkt met crimineel Klaas Bruinsma. Zembla heeft onvoldoende onderbouwd dat er aanleiding bestond om klager in de uitzending te betrekken op de wijze zoals zij heeft gedaan. Daarbij neemt de Raad mede in aanmerking dat de geraadpleegde deskundige zich niet over (de rol van) klager heeft uitgelaten en dat kennelijk ook bewust niet heeft wíllen doen. Volgens de Raad had Zembla ook kunnen nalaten te berichten over klager of in ieder geval op een meer terughoudende wijze over hem kunnen berichten, zonder dat dit afbreuk zou hebben gedaan aan de inhoud en nieuwswaarde van de uitzending. Door dit na te laten hebben Rietveld en Zembla de (privacy)belangen van klager disproportioneel geschaad en journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Zembla om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

A. Brandriet en AD Groene Hart hebben in het artikel “Echtpaar werd vastgebonden bij gewapende woningoverval in Boskoop” op journalistiek zorgvuldige wijze bericht over klager – zoon van het echtpaar – en zijn bedrijf. Het is aannemelijk dat klager, zijn familie en zijn bedrijf in de regio een zekere bekendheid genieten. In het artikel is een journalistiek relevante koppeling gemaakt tussen de overval, het bedrijf van klager en de beurs die op de dag van publicatie plaatsvond. Daarbij komt dat geen criminele relatie is gelegd tussen de overval en klagers bedrijf. Van een onevenredige aantasting van de (privacy)belangen van klager is geen sprake.

W. Groeneveld, Sikkom.nl en NDC mediagroep B.V. (gezamenlijk: Sikkom) hebben van 16 augustus 2018 tot en met 21 maart 2019 in een aantal artikelen aandacht besteed aan J.R. Camera c.s. (klagers). Daarnaast heeft Groeneveld zich in uitzendingen van het televisieprogramma Foute Boel en het online programma #BOOS over klagers uitgelaten. De berichtgeving – die in onderlinge samenhang is beoordeeld – bevat diverse ernstige beschuldigingen aan het adres van klagers, waarbij zij onder meer in verband worden gebracht met strafbare feiten. Sikkom heeft onvoldoende duidelijk gemaakt dat voor haar aanleiding bestond om te berichten over klagers op de wijze zoals zij heeft gedaan. Sikkom heeft in de berichtgeving onvoldoende inzicht gegeven in het verrichte onderzoek en het beschikbare bronnenmateriaal. Ook mocht Sikkom niet redelijkerwijs ervan uitgaan dat klagers stelselmatig zouden weigeren op de beschuldigingen te reageren, op grond waarvan niet van haar kon worden verlangd dat zij klagers nogmaals zou benaderen. Gezien de ernst van de gepubliceerde beschuldigingen kan niet worden geconcludeerd dat Sikkom aan de verplichting tot toepassing van wederhoor heeft voldaan. Bovendien heeft Sikkom zich bediend van onnodig grievend taalgebruik. Met de kop “Gomorra in Grunn: verhuurder Joshua Camera laat een spoor van ellende achter”, die een verwijzing naar de Italiaanse maffia bevat, is het tendentieuze karakter van de berichtgeving ten onrechte versterkt. Sikkom heeft met de hiervoor omschreven gedragingen journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
Ten slotte is niet gebleken dat Sikkom met haar handelwijze een of meerdere incidenten heeft uitgelokt met de kennelijke bedoeling nieuws te creëren. Op dit punt is geen sprake van journalistiek onzorgvuldig handelen.
De Raad doet de aanbeveling aan Sikkom.nl om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.

Nieuwe Revu heeft met de herpublicatie van het artikel “Zomer ’84 in Nederland – De wanhopige jacht op de zon” journalistiek onzorgvuldig jegens klaagster gehandeld. De journalist dient voorafgaand aan publicatie in het algemeen – en ten aanzien van privacy in het bijzonder – een belangenafweging te maken. Dit geldt evenzeer ten aanzien van herpublicaties, te meer naarmate meer tijd is verstreken tussen de eerste publicatie en de voorgenomen herpublicatie. Niet voldoende is dat de betrokkene zich inmiddels niet meer wil herkennen in de in de eerste publicatie gedane berichtgeving. Er kunnen zich evenwel situaties voordoen waarin herpublicatie voor degene die herkenbaar in de publicatie voorkomt, zodanig belastend is dat daarmee de belangen van de betrokkene onevenredig worden geschaad. Uit niets is echter gebleken dat de vereiste belangenafweging is gemaakt. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Nieuwe Revu om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht van de heer J.A. Zijlstra tegen de heer W. Maresch (RvdJ 2019/38) te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

J. Bouten en De Limburger hebben in het artikel “’Wij willen de hondjes houden tot ze doodgaan’” op journalistiek zorgvuldige wijze over klagers bericht. Bouten heeft zelfstandig onderzoek verricht en waar nodig wederhoor toegepast. Niet is gebleken dat de artikelen relevante feitelijke onjuistheden bevatten. Er bestaat geen aanleiding voor de conclusie dat de berichtgeving niet-waarheidsgetrouw of tendentieus is. De privacy van klagers is niet onevenredig geschaad. Ten slotte heeft de hoofdredacteur serieus op de klacht gereageerd.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om een conclusie over een klacht van de Federatie Armeense Organisaties Nederland (FAON) tegen NOS Nieuws (RvdJ 2019/33) te herzien. Verzoekster maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoekster zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

H.J. Korterink (journalist) en H. van Maar (uitgever) hebben in het boek “De Holleeders – Familiedans om een criminele erfenis” aandacht besteed aan klagers (een ex-vriendin van Willem Holleeder en haar toenmalige echtgenoot). De klacht heeft betrekking op de weergave van uitlatingen die diverse betrokkenen in het Holleeder-proces hebben gedaan. Bij berichtgeving van feitelijke aard is het toepassen van wederhoor in beginsel niet nodig. Voor een uitzondering op deze regel bestond in dit geval geen aanleiding. Het boek laat de lezer voldoende ruimte om de informatie op waarde te schatten. Bezien in de context van de hele publicatie is de hoofdstuktitel “Schijthoer” niet nodeloos grievend noch anderszins journalistiek onzorgvuldig. Niet is gebleken dat een zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave is gegeven van wat zich tijdens het Holleeder-proces heeft afgespeeld, dat daarmee sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving.
De privacy van klagers is niet onevenredig aangetast. Korterink en Van Maar mochten de passages over klagers publiceren op de wijze zoals zij hebben gedaan. Dat het mogelijk gaat om bijzaken die voor het strafproces niet relevant zijn, doet daaraan niet af. Journalisten zijn immers vrij in de selectie van wat ze publiceren. Met het aanbod van Korterink om met de ex-vriendin van Holleeder in gesprek te gaan en aandacht te besteden aan haar verhaal, heeft hij adequaat op de klacht gereageerd. Korterink en Van Maar hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.

De Groene Amsterdammer heeft in de rubriek ‘Voorbij het eigen gelijk’ een interview met Dominic Boot gepubliceerd onder de titel “Van Shell-directeur tot voorleesopa”. In het interview laat Boot zich ook uit over Buurtcentrum De Mussen (klager), waar hij als vrijwilliger heeft gewerkt. De publicatie behelst vooral het persoonlijke verhaal van Boot en zijn visie op verschillende gebeurtenissen in zijn leven – zoals zijn vertrek bij klager – en betreft geen feitelijke verslaglegging. De Groene Amsterdammer behoefde de uitlatingen van Boot niet te verifiëren dan wel bij klager wederhoor toe te passen. Er bestond voor De Groene Amsterdammer geen aanleiding om tot rectificatie over te gaan. Met het aanbod om een ingezonden brief van klager te publiceren heeft zij adequaat op de klacht gereageerd. De Groene Amsterdammer heeft journalistiek zorgvuldig gehandeld.