Conclusies

J. Frederik heeft in het door De Correspondent uitgegeven boek “Zo hadden we het niet bedoeld – De tragedie achter de toeslagenaffaire” een reconstructie gegeven van de totstandkoming van de toeslagenaffaire. Daarbij wordt bericht over A. Gökçe en diens gastouderbureau Dadim Gastouders BV (klagers). Niet is gebleken dat in het boek een zodanig vertekend beeld van klagers is gegeven, dat sprake is van niet-waarheidsgetrouwe of tendentieuze berichtgeving. De reconstructie is onderbouwd met bronnen, er is voldoende onderscheid gemaakt tussen feiten en beweringen, en op juiste wijze wederhoor toegepast. Het is ongelukkig dat enkele door klagers voorgestelde aanpassingen niet voor het verschijnen van de eerste druk zijn verwerkt. Deze omissie is op adequate wijze hersteld. Frederik en De Correspondent hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2021/37 over een klacht tegen Omrop Fryslân te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie RvdJ 2021/38 over een klacht tegen de Leeuwarder Courant te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot herziening te honoreren.

De betrokken journaliste en het nieuwsblad hebben in het artikel “’Ze is vol met gif gespoten’” op verzoek van klagers aandacht besteed aan het onderwerp ouderverstoting. Dat het artikel een andere insteek heeft gekregen dan klagers hadden verwacht, valt het nieuwsblad niet te verwijten.
Het nieuwsblad was vrij het onderwerp te belichten op de wijze zoals dat is gedaan. Vervolgens is het nieuwsblad terecht overgegaan tot het plaatsen van een reactie van de dochter van een van de klagers. Naar aanleiding van de bezwaren van klagers heeft het nieuwsblad een passend voorstel gedaan om nog een kort, feitelijk naschrift te plaatsen. Dat klagers daarmee niet akkoord zijn gegaan, kan het nieuwsblad niet worden verweten. De journaliste en het nieuwsblad hebben journalistiek zorgvuldig gehandeld.

Naschrift: Vanwege de persoonlijke omstandigheden van klagers en het feit dat de benaming van het nieuwsblad kan leiden tot herleidbaarheid van klagers, heeft de Raad gemeend dat het in dit uitzonderlijke geval passend is om de benaming van het nieuwsblad weg te laten.

P. Bolwerk, De Gelderlander, AD en de Stentor (hierna: De Gelderlander c.s.) hebben op journalistiek zorgvuldige wijze aandacht besteed aan een conflict tussen X (klager) en diens buren. Van journalistiek ontoelaatbare vooringenomenheid of partijdigheid is niet gebleken. Het artikel beschrijft het conflict op een neutrale en feitelijke wijze, waarbij voldoende aandacht is besteed aan de visie van klager. Een omissie in de kop van het online-artikel is snel en adequaat hersteld. De berichtgeving is niet eenzijdig of tendentieus. Er is geen zodanig vertekend beeld of onzorgvuldige weergave van de kwestie gegeven, dat daarmee geen sprake meer is van waarheidsgetrouwe berichtgeving. Van een disproportionele aantasting van klagers privacy is geen sprake. Het is te betreuren dat de communicatie tussen klager en De Gelderlander niet optimaal is verlopen, maar dat maakt niet dat de klacht op onzorgvuldige wijze is afgehandeld.

F. Smit en Brainwash hebben in een uitzending van Brainwash Zomerradio tijdens een live-interview met Joris van Casteren onder meer aandacht besteed aan zogeheten ‘eenzame uitvaarten’. Volgens B.F.M. Droog (klager) heeft Van Casteren onjuiste uitlatingen gedaan over de oorsprong van het concept van de eenzame uitvaarten en had Smit moeten doorvragen of Van Casteren moeten corrigeren. Verder meent klager dat Brainwash achteraf een rectificatie had moeten plaatsen, omdat hij de bedenker is van het algemene concept van de eenzame uitvaart.
Volgens de Raad is geen sprake van apert onjuiste of grievende uitlatingen van Van Casteren. Er bestaat dan ook geen aanleiding voor de conclusie dat Smit tijdens het interview journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld dan wel dat Brainwash ten onrechte heeft nagelaten om een rectificatie te plaatsen.

J. Terpstra en Omroep Gelderland (gezamenlijk: Omroep Gelderland) hebben in de artikelen “’Mama huilde steeds vaker’: waarom families hun demente oudere weghaalden uit de Herbergier”, “’Bezuinigd op eten en zorg’ voor demente bejaarden” en “Onrust in villa voor dementerende ouderen, tientallen zorgmedewerkers opgestapt” en in een uitzending van het tv-nieuws aandacht besteed aan vermeende onrust in Herbergier Velp. Omroep Gelderland had voldoende aanleiding om over de kwestie te berichten en heeft daarbij op zorgvuldige wijze wederhoor toegepast. Verder is niet gebleken dat de berichtgeving relevante feitelijke onjuistheden bevat. In zoverre was de handelwijze van Omroep Gelderland zorgvuldig.
Echter, gelet op de prominente wijze waarop oud-medewerkers en ontevreden familieleden aan het woord zijn gelaten, is onvoldoende aandacht besteed aan het tegengeluid dat de beschuldigingen aanmerkelijk nuanceert. Daardoor is de berichtgeving onevenwichtig en tendentieus. Omroep Gelderland heeft op dit punt journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad voor de Journalistiek doet de aanbeveling aan Omroep Gelderland om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

De Raad voor de Journalistiek ziet geen aanleiding om de conclusie
RvdJ 2021/33 over een klacht van E. van de Beek tegen R. van der Noordaa, C. van de Ven en De
Groene Amsterdammer te herzien. Verzoeker maakt bezwaar tegen de
afwegingen die de Raad in zijn conclusie heeft gemaakt, maar heeft niet
aannemelijk gemaakt dat de Raad zijn conclusie op basis van onjuiste
constateringen heeft genomen. Dat verzoeker zich niet kan vinden in de
overwegingen en het oordeel van de Raad, is onvoldoende om een verzoek tot
herziening te honoreren.

W.J. Schampers en het Valkenswaards Weekblad hebben in het artikel “Facebookpagina weer terug naar de basis” bericht over (de aanleiding voor het opzetten van) een nieuwe Facebookgroep. Daarbij is klager door een geïnterviewde beschuldigd, terwijl niet is gebleken dat daarvoor een deugdelijke grondslag bestaat en is nagelaten wederhoor toe te passen. Bovendien blijkt uit de rectificatie niet ondubbelzinnig dat, en waarom, de eerste publicatie onjuist was. Schampers en het Valkenswaards Weekblad hebben derhalve journalistiek onzorgvuldig gehandeld. De Raad doet de aanbeveling aan het Valkenswaards Weekblad om deze conclusie ruimhartig te publiceren.

G. Kuitert en De Twentsche Courant Tubantia (hierna gezamenlijk: Tubantia) hebben in het artikel “Woede om door rechter ontslagen Twentse bewindvoerder die opnieuw begint: ‘Kan dit zomaar?’” aandacht besteed aan klagers. Het stond Tubantia vrij om een negatieve bewering van een voormalig cliënt van klagers als tussenkop te gebruiken.
Ook kon Tubantia het vermelden van de nationaliteit van een van de klagers journalistiek relevant achten. In de context van de berichtgeving kon zij echter niet volstaan met de enkele vermelding, maar had zij moeten toelichten waarom die relevant was. Door dat na te laten heeft Tubantia journalistiek onzorgvuldig gehandeld.
De Raad doet de aanbeveling aan Tubantia om deze conclusie integraal of in samenvatting te publiceren.